Tsunami en geloof
De paar dagen, die ik me gaf om “iets zinnigs” te zeggen over de kern van Jezus’ boodschap, zijn een paar weken geworden. Sorry daarvoor, maar door werk aan een cursus, die ik geef en deze week afsluit, heb ik wat vertraging opgelopen.
Ik wil wel eerst nog even terugkomen op mijn vertrekpunt: de idee van God. Wanneer we iemand vragen of hij gelovig is of niet, gaat het altijd over de vraag of hij in God, in het bestaan van God, en in een leven na dit leven gelooft. Zo ja, dan is hij een gelovig mens, zoniet, dan is hij een agnost (die zegt dat hij het niet weet) of een atheist (die zegt niet in het bestaan van een god en een ‘eeuwig’ leven te geloven).
En naargelang van de cultuur en de godsdienst, waarin die mens is opgevoed, zal de god, waarin hij gelooft of niet gelooft, de trekken hebben van de christelijke God, de God van de Islam, of de God van de Joden, of … welke idee andere geloven in de wereld dan ook hebben over het “opperwezen”. Interessant voor dat wisselend beeld van God in de drie monotheistische godsdiensten is het boek van Karen Armstrong: “Een geschiedenis van God. Vierduizend jaar jodendom, christendom en islam”. Mijn exemplaar is de derde editie ervan, uitgegeven in 1995 bij Uitgeverij Anthos, Baarn/Ronald Cohen, Amsterdam, voor België verspreid door Uitgeverij Westland nv, Schoten.
Persoonlijk ben ik vooral door mijn interesse voor de moderne wetenschappelijke benadering van het fenomeen ‘mens’ en door het doorleven van mijn eigen ervaringen tot de vrijwel onvermijdelijke slotsom gekomen dat de God van de christenen, joden en moslims, die onder verschillende cultureel en historisch bepaalde gedaanten als dezelfde God wordt aanbeden en vereerd en als specifiek kenmerk heeft dat Hij in onze mensengeschiedenis is tussengekomen en nog steeds tussenkomt, niet ‘bestaat‘. Wanneer ik zou zeggen dat Hij ‘bestaat’, breng ik hem binnen in de wereld van mijn menselijk denken en wordt Hij het product van mijn geest, van mijn overtuiging of van mijn geloof.
Anderzijds ben ik tot nog toe niet helemaal overtuigd door de pleidooien van sommige wetenschappers, die bewustzijn, zelfbewustzijn, leven herleiden tot een chemisch proces en zo denken klaar te komen met het probleem van het bestaan van een ‘ziel’ , term waarmee men vroeger de uniciteit en absolute waarde van de mens aanduidde.
De vraag naar het al dan niet geloven moet dus helemaal anders worden gesteld. En dan ben ik weer aanbeland bij de vraag naar de kern van de boodschap van Jezus van Nazareth. Waarover volgende keer meer.