Het christendom: wezen en geschiedenis
C. III Het Rooms-katholieke paradigma van de Middeleeuwen
C.III.2 De vader van het nieuwe paradigma: Augustinus (254-430).
Augustinus was in hart en nieren een Latijn, ook in zijn theologie en zijn vroomheid. Meer dan welke andere westelijke kerkvader wordt hij door de kerk in het Oosten genegeerd. Beide gegevens wijzen er op dat hij inderdaad de initiator van het nieuwe paradigma is. En een nieuw paradigma betekent niet alleen winst maar ook verlies voor het christendom. We moeten Augustinus dus zeker niet negeren, maar ook niet bang zijn hem te bekritiseren.
Augustinus werd geboren in 354, bijna exact honderd jaar na de dood van Origines, zijn grote tegenhanger in het Oosten. Hij kende zo goed als geen Grieks. Hij voelde zich solidair met Rome, hoofdstad voor hem van de wereld en centrum van de Kerk. In tegenstelling tot Origines, die vanaf zijn jeugd een overtuigde christen was, had Augustinus in zijn jeugd het christendom afgewezen maar hij zal na veel omwegen ertoe komen (cfr. de ‘Belijdenissen’). In 391 wordt hij priester, vijf jaar later bisschop van Hippo Regius (in het huidige Algerije), 35 jaar lang.
Hij werd gedurende zijn leven geconfronteerd met verschillende crisissen in de kerk, die praktisch alle te maken hadden met problemen van morele, praktische of juridische aard:
1. over de ware kerk: wie behoort daartoe? = een vraag, naar aanleiding van een morele stellingname rond geldigheid van doopsel en wijding in de strijd tegen de ‘donatisten