Het Christendom: wezen en geschiedenis
C.III Het Rooms-katholieke paradigma van de Middeleeuwen
C.III.7 Romanisering ten koste van de katholiciteit
In de negende eeuw, bij het uiteenvallen van het Frankische Rijk (het verdrag van Verdun in 843), blijft het rooms-katholieke kader behouden, het zal zelfs nog versterkt worden:
Nicolaas I (858-867) zal als eerste, op basis van nieuwe vervalste teksten, het niet volgen van voorschriften onder anathema stellen, dwz. onder dreiging met uitsluiting. Het gaat over de pseudo-isidorische decretalen, een verzameling van regels (canones): decreten van pausen, van synoden, van de Franken, die allemaal (authentiek, vervalst of helemaal vals) tot doel hadden aan te tonen dat alleen de paus het in de kerk voor het zeggen heeft en dit nota bene sinds de eerste eeuwen.
Moderne historici hebben getracht de talrijke vervalsingen uit die tijd (achtste tot twaalfde eeuw) te vergoelijken: men moet ze