andrebogaert.be

C.III Het Rooms-katholiek paradigma van de Middeleeuwen

C.III. 10 Christelijke middeleeuwen? (slot)

De Mariaverering.

Hoezeer ook de Mariaverering tijdens de volle Middeleeuwen een enorme bloei heeft gekend, het moest gezegd: de verering van Maria heeft zich eerst in het tweede paradigma, dat van de Oosterse kerk, ontwikkeld. Daar was er een grote, oeroude traditie van verering van moedergodinnen, die ongetwijfeld aanleiding heeft gegeven tot de verering van Maria. Reeds in de 3e/4e eeuw treffen we Maria aan in een gebed en wordt de gedachtenis aan Maria in de liturgie ingevoerd.
Het kon niet anders of dit kreeg een dogmatisch staartje: in het concilie van Efese in 431 werd haar titel van

Dit interview met Orhan Pamuk, naar het schijnt momenteel de bekendste Turkse schrijver, licht wellicht een tikje van de sluier op die voor ons over dit land hangt. Niet zonder belang, want de discussie over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie gaat voort…

Toch even een korte reactie van Küng op de keuze van de nieuwe paus. Veel meer is er in feite niet te zeggen. We wachten af.

C.III Het Rooms-katholiek paradigma van de Middeleeuwen

C.III.10 Christelijke middeleeuwen? (vervolg)

Mystiek onder verdenking

Heel wat vrouwen, waaronder Hildegard von Bingen en Mechtild van Maagdenburg, hebben mystieke schriften achtergelaten. Mystiek betekent niet raadselachtig, mysterieus of eenvoudigweg religieus. Het gaat ook niet simpelweg om feiten als zweven, visioenen, extases en stigmata, fenomenen die in de negentiende eeuw door dieptepsychologen en neurologen bestudeerd en

Gevraagd naar het belangrijkste wetenschappelijk probleem dat om een oplossing vraagt, antwoordt de auteur van dit artikel, John Horgan: het feit dat de mens er nog steeds niet in slaagt de oorlog uit te bannen. Daar is inderdaad veel voor te zeggen, zeker als je woont in een land dat er groot op zou willen gaan het beschaafdste van de wereld te zijn en dat toch nog steeds in oorlogen is gewikkeld…

Ik geef toe: het is ver van ons bed. Maar toch niet onbelangrijk: wat zich vandaag in Ecuador afspeelt, kan morgen in Latijns Amerika weer nieuwe impulsen geven aan het verzet tegen de economische bezetting van die landen door de VS. Er is daar iets aan de gang waar naar ik wed zelfs Bush nog niet van weet hoe het zal uitdraaien.

C.III Het Rooms-katholiek paradigma van de Middeleeuwen

C. III.10 Christelijke middeleeuwen?

Het christelijk karakter van de Middeleeuwen is niet beperkt tot verhalen over pausen en keizers, machtsstrijd en kettervervolging, kruistochten en bedelorden, excommunicatie en inquisitie, universiteit en theologie.
We zouden het nog moeten hebben over de doorbraak van de gotiek in de kathedralen van Parijs, Chartres, Laon, Canterbury of Marburg, met hun spitsbogentechniek en mystiek van het licht. We zouden moeten gewagen van het alledaagse leven, dat praktisch en concreet door de kerk werd gedomineerd. Spreken ook over het gemeenschappelijke leven, in vreugde maar ook in angst. In de twaalfde eeuw bv. wordt de idee van het

Hoe komt het dat Hitler en Pol Pot bijna unaniem als misdadigers van de mensheid worden bestempeld, terwijl Stalin, die ook wel één en ander op zijn kerfstok heeft, door zoveel Russen nog op handen wordt gedragen? De befaamde Russische historicus Roy Medvedev, ooit één van de bekendste dissidenten uit de vroegere Sovjet-Unie, geeft er een verklaring voor, die interessant is om te lezen.

In Centraal Egypte werden op het einde van de negentiende eeuw een hele hoop papyrussen gevonden, die door hun hoge ouderdom totaal onleesbaar waren geworden. Met nieuwe technieken hebben wetenschappers van de Universiteit van Oxford (U.K.) sommige fragmenten van o.m. de grote dramaturg Sophokles uit de vijfde eeuw voor Christus nu kunnen ontcijferen. Sommigen dromen al van een tweede Renaissance, een nieuwe ontdekking van de oudheid en haar schat aan literatuur en mensenwijsheid. Persoonlijk denk ik dat het niet zo’n vaart zal lopen. Zoals een prof van filosofie ooit zei: de Grieken hebben destijds al alles gezegd over de mens en zijn lot, en dan had hij het over de overgeleverde teksten. Afwachten dus.

Lees hier een interview met de filosoof Fernando Savater, stichter van de anti-eta-beweging “Basta Ya”. Hij vertelt over de redenen waarom de Eta nog steeds bestaat en wat er zou moeten gebeuren om deze politieke terroristische beweging uit te schakelen.

C.III Het Rooms-katholiek paradigma van de Middeleeuwen

C.III.9 De grote theologische synthese: Thomas van Aquino (1225-1274) (slot)

Hoe komt het dat Thomas, die een voor zijn tijd grandioze theologische synthese heeft geschapen, toch geen nieuw paradigma heeft ingeluid in de Kerk? Het antwoord is heel eenvoudig: met zijn filosofisch-theologisch systeem heeft Thomas het Latijnse paradigma van Augustinus wel serieus veranderd maar niet vervangen. Thomas was weliswaar geen neo-augustinist (of neoplatonist) zoals bv. Bonaventura. Hij zou nooit hebben aanvaard dat ons menselijk intellect op één of andere wijze in contact stond met de goddelijke waarheden. Onze kennis gaat voor hem

Het is geen geruststellende lectuur. De bespreking van drie boeken over de twee mannen, die door de uitvinding van de atoombom en de waterstofbom de wereld “veiliger” hebben gemaakt (zou Bush zeggen), maar in feite de wereld en de menselijke beschaving aan de rand van de afgrond heeft gebracht, is hallucinant. Want ze waren meer dan brillante wetenschappers. Ze waren mannen, die niet alleen door hun uitvinding maar vooral door hun politieke ideeën tot de dag van vandaag invloed uitoefenen, ten goede en ten kwade.