Het Christendom: wezen en geschiedenis
h3. C.IV Het protestants-evangelisch paradigma van de Reformatie
h5. C.IV.5 Verdere ontwikkelingen in de hervorming
Ook bij de protestanten is reeds in de zestiende en vooral in de zeventiende eeuw de strijd losgebarsten rond de orthodoxie (de juiste leer). Nog voor Luther dood was, en vooral na zijn dood beheerste de strijd tussen de aanhangers van Philippe Melanchthon en de ware Lutheranen het toneel. Melanchthon verdedigde namelijk stellingen, die meer aanleunden bij het Calvinisme. Ook de protestantse theologie heeft aan die oorlog meegedaan, en dikwijls heeft de wereldlijke macht daarbij ingegrepen met straffen, afzettingen, ja zelfs gevangenis. Vrijheid van de christenmens??
De praktijk van de Confessio ofte geloofsbelijdenis, die verschilde naargelang van de kerk-aangehorigheid, bracht confessionalisering met zich mee. Dat proces dat parallel verliep zowel in het protestantisme als in het rooms-katholicisme verhardde de stellingnamen en verdiepte de breuk tussen de confessies, zo dat midden in de zeventiende eeuw de terugkeer naar een eenheidskerk niet meer mogelijk werd geacht.
Die confessionalisering werd trouwens sterk ondersteund door de wereldlijke macht: het volk werd tot in zijn privé-leven in een keurslijf gestoken van
juni 21st, 2005 at 14:21
Geachte heer Bogaert,
Met interesse heb ik kennis genomen van verschillende artikelen op uw website. Ik ben, uit hoofde van eigen werk geinteresseerd in het thema van de centralisering, dan wel de-centralisering van bijbeluitleg. De volgende passages trokken in het bijzonder mijn aandacht:
“In het protestantisme was de tendens tot hervorming van nature groter, het was de godsdienst van de vooruitstrevende Germaanse en Angelsaksische volkeren, en legde van in het begin grotere nadruk op de eigen lectuur en interpretatie van de bijbel, de gewetensvrijheid en de verantwoordingsethiek.”
en
“In het protestantisme was de tendens tot hervorming van nature groter, het was de godsdienst van de vooruitstrevende Germaanse en Angelsaksische volkeren, en legde van in het begin grotere nadruk op de eigen lectuur en interpretatie van de bijbel, de gewetensvrijheid en de verantwoordingsethiek.”
(Beiden uit: Het Christendon: wezen en geschiedenis, juni 9 2005)
Ik ben momenteel zelf een artikel aan het schrijven over het (on)zorgvuldig gebruik van ‘centrale begrippen’ in de criminologie en rechtswetenschap en in maatschappelijke en politieke discussies. Graag zou ik wat meer willen weten over de (volgens mij voortdurende) strijd binnen de christelijke religies over de vrijheden en bevoegdheden ten aanzien van bijbeluitleg.
Zou u mij wellicht enige literatuurverwijzingen kunnen doen toekomen. Ik zou u daarvoor zeer erkentelijk zijn.
Met vriendelijke groet,
Maarten van Dijck
Universiteit van Tilburg (Nederland)