andrebogaert.be

Een van de fenomenen waar de mensen zich in Antwerpen (en wellicht ook elders) het meest aan ergeren, zijn de hondendrollen die te pas en te onpas worden achtergelaten door slordige eigenaars van de lieve beestjes. Moeten we het houden van honden daarom verbieden? Of nog meer hondenrassen op de lijst van verboden beesten zetten, omdat nu en dan een kind lelijk door een hond wordt toegetakeld? Of buren aanklagen, die hun hond opsluiten en hem dagenlang laten janken, terwijl zij op hun werk zijn of een dagje uit? Het zijn vragen, die in het dierenparadijs, dat Groot-Brittanië is, door een zekere Trevor Jackson, zelf een Brit, worden gesteld. Ik stel voor de man door een aantal honden te laten verscheuren.

Een tijd geleden, in een artikel, beweerde de auteur dat creationisme of ID een slechte vorm van religie is. Welke is dan de goede vorm, was mijn vraag. Het was wellicht een verkeerde vraag: religie is goed noch slecht, het is de wijze waarop de mens, die met goed en kwaad in contact komt, psychologisch gezien spontaan reageert. Hij schrijft zijn ervaring toe aan een wezen buiten hem (God), terwijl het in feite een diep in hem aanwezige, levensnoodzakelijke drang is om de beste uitleg en interpretatie te zoeken voor wat hem overkomt. Religie is dus overlevingskunst, althans volgens Daniel Gilbert, professor psychologie aan de Harvard Universiteit in de VS.

Onlangs is Pinochet negentig geworden. De Chileense diplomaat Jorge Edwards beschrijft hem als de volmaakte ‘tweede’ in bevel, die door omstandigheden uitgroeide tot een meedogenloze ‘eerste’.

Een interessante vergelijking tussen Amerikanen en Europeanen (vooral Fransen) over werk en vrije tijd.

De twintigste eeuw is de eeuw van de doorbraak van de positieve wetenschap met Einstein als grootste en bekendste figuur. Maar het is ook de eeuw van de atoomwapens, als resultaat van die wetenschap. Edward Teller, de ‘vader’ van de waterstofbom, geldt voor sommigen als het genie, dat de fusiebom heeft mogelijk gemaakt. Voor anderen is hij daarentegen een demon, die tegen de wil van andere geleerden in (waaronder niet in het minst Oppenheimer zelf, die tijdens de oorlog het Manhattanproject op poten had gezet, met als resultaat de atoombom) de waterstofbom heeft tot stand gebracht en de deur heeft geopend voor een totale ondergang van de menselijke beschaving. In dit artikel van Michael Lennick krijgen we na een inleiding over Teller een interview met de man zelf, enkele jaren voor zijn dood in 2004. Het was zijn laatste interview en toont ons een man, die weliswaar een groot geleerde moet zijn geweest, maar menselijk gezien een groot kind.

Een goed geschreven relaas van Darwin en zijn zoektocht naar de oorsprong van alles. En een uitleg voor het feit dat hij tot nog toe één van de meest controversiële wetenschappers is van de vorige eeuwen. Dit alles naar aanleiding van een tentoonstelling over Darwin’s leven en werken in het Amerikaans Museum of Natural History in New York. Een ander artikel over die tentoonstelling stelt dat ze, hoe interessant ook, niet weergeeft hoe revolutionair en schokkend de bevindingen van Darwin waren en blijkbaar voor veel Amerikanen nog zijn.

Een interview met de schrijver Salman Rushdie naar aanleiding van een nieuw boek, dat begin volgend jaar verschijnt. Volgens hem moet de Islam dringend ‘verlicht’ worden. En hij verwijst naar de moslimfilosoof uit de twaalfde eeuw Averroes, naar wie hij is genoemd. Deze Averroes (met zijn eigenlijke naam Ibn Rush’d) was ervan overtuigd dat de koran mensenwerk was en dus mocht en moest worden ‘geinterpreteerd’. Dat zouden volgens Rushdie in onze tijd de moslims van de diaspora (= die niet in de moslimlanden verblijven) moeten doen.

Een Duitse stem over een aspect van de rellen in Frankrijk: de complete afwezigheid van vrouwen bij de relschoppers. Iets om inderdaad ongerust over te worden…

Het lijkt er op dat de politiek van de Bush-administratie ten overstaan van de Arabische wereld aan het veranderen is. Het oorspronkelijke doel, democratie bevorderen, lijkt te moeten wijken voor een realistische aanpak, die de belangen van Amerika in deze regio voorop stelt. Schrijver van dit artikel betoogt dat beide doelstellingen zouden moeten nagestreefd worden: ook al lijkt de democratie in die landen nog ver weg, enkele stappen zijn al gezet. De vraag kan natuurlijk gesteld worden in hoever het discours over democratie moet verhullen welke de echte motieven van de politiek van Bush zijn. Maar daarover heeft de auteur het niet.

Overal in de wereld wordt de leefwereld van de inheemse volkeren bedreigd door de moderne exploitatie van de natuurlijke rijkdommen: gas, ertsen, landbouwproducten enz. Dat weten we onderhand al wel. Maar dat ze hun levenswijze en cultuur ook nog bedreigd worden door natuurbehoud, dat doet de deur dicht. Waar in godsnaam heeft de ‘blanke’ beschaving het recht vandaan gehaald om te beslissen over het recht op een eigen levenswijze van andere volkeren en culturen? Zelfs dan wanneer de motivatie ervoor minder laag bij de grond lijkt, zoals bij het behoud van waardevolle natuurgebieden. Dit artikel waarschuwt voor de gevolgen ervan.

Een interessante uiteenzetting over tribalisme, met als leidraad het boek van Popper over de open samenleving en zijn vijanden. Volgens Popper waren de totalitaire systemen van de communisten en de nazis vormen van tribalisme. Wat tribalisme juist betekent en wat Popper eronder verstond vind je in dat artikel van Roger Sandall. Reeds eerder (op 12 oktober) heb ik een artikel van die Australistische auteur over de vergelijking tussen het erfgoed van de Mayas en dat van de Grieken onder uw aandacht gebracht.

Edward O. Wilson, één van de bekendste sociobiologen, laat bij de hedendaagse discussie over wetenschap en geloof Darwin zelf aan het woord. Dit naar aanleiding van de heruitgave van diens vier voornaamste boeken: het relaas van zijn reis met de Beagle, het fameuze boek over de oorsprong van de soorten, het boek over de oorsprong van de mens (als vervolg op het vorige) en tenslotte het boek over de gevoelsexpressies bij mens en dier.