andrebogaert.be

3. De Renaissance in het overige Europa

Toen de landen ten noorden van de Alpen kennis kregen van de Renaissance in Italië, zo ongeveer in het midden van de 15e eeuw, waren ook zij in een crisis geraakt van sociale en economische verandering. Het kapitalisme, dat zich in de 12e en 13e eeuw daar al had ontwikkeld bij de rijke kooplieden in de steden, was daar door twee oorzaken afgeremd:

eerst en vooral door de onweerstaanbare concurrentie van het Italiaans kapitaal dat zich tegen het einde van de 12e eeuw al overal van de geldhandel had meester gemaakt

daarnaast door de beperkingen van het ambachtswezen dat de kleine burgerstand in de steden begunstigde en door de kerkelijke wetten tegen woeker (lenen tegen rentevergoeding).

Het gevolg was dat in de 14e eeuw de patriciërs, dwz de gegoede burgers in de steden, renteniers waren geworden, die op hun geld teerden en bij wijze van spreken niets meer deden. Wie nog zaken deed had met Italianen te doen en het kapitaal zelfs in Vlaanderen was grotendeels Italiaans.
Dat veranderde pas in de 15e eeuw, toen een nieuwe klasse van