In de zevende eeuw na Christus, op het ogenblik dat de Arabische verovering, die je de zoveelste Semitische volksverhuizing kan noemen, op gang komt, wordt de regio gedomineerd door twee beschavingen:
het Grieks-Romeinse, of Byzantijnse keizerrijk, met Constantinopel als hoofdstad, en als belangrijke provincies Syrië (met Antiochië) en Egypte (met Alexandrië). Het Grieks was de gemeenschappelijke taal, het Hellenisme de gemeenschappelijke cultuur, het christendom de gemeenschappelijke godsdienst.
het Perzische Rijk van de Sassaniden, dat zich uitstrekte over het huidige Irak en Iran tot in Midden-Azië, met Ctesiphon als hoofdstad, Perzisch sprekend en met de oude godsdienst van Zoroaster. De Sassaniden waren de erfgenamen van de vroegere Perzische beschaving en het Perzische Rijk, dat als eerste groot rijk de hele regio samen onder één gezag had gebracht maar dat door Alexander de Grote in de derde eeuw voor Chr. was veroverd en gehelleniseerd.
Het Byzantijnse Rijk zal haar twee belangrijke provincies Syrië en Egypte verliezen aan de Arabieren, maar de hoofdstad zelf Constantinopel zal met succes de stormloop afslaan. Het Perzische Rijk zal door de Arabieren worden veroverd en een eeuw later vanuit Bagdad als centrum (Bagdad is nu hoofdstad van het moderne Irak) een belangrijke bijdrage leveren aan de vorming van de Islamitische beschaving (4).
(4) Zie ook Albert Hourani: