andrebogaert.be

Het kalifaat van Bagdad (10)

Henri Pirenne in zijn posthuum uitgegeven “Mohamet et Charlemagne” beweert dat de Arabische verovering van Noord-Afrika en Spanje eerdere handelspatronen heeft gewijzigd en er de oorzaak van is geweest dat West-Europa zich op het Noorden is gaan oriënteren, in plaats van op de Middellandse Zee.
Hoe dan ook, rond 800 hadden de Arabische vloten de overmacht in het grootste deel van de Middellandse Zee, hoewel de Byzantijnen zich handhaafden in de Adriatische en Egeïsche Zee. Dat zal zo een paar eeuwen duren, tot in de tweede helft van de tiende eeuw blijkt dat het eigenlijk vervoer van goederen over de Middellandse Zee in handen kwam van de Italianen. Dat zal wel te maken hebben gehad met het relatief gebrek aan interesse van de kant van de Arabieren voor de handel met West-Europa. Maar het had ook te maken met de groei van de macht van de Fatimiden in Tunesië en Egypte. Deze dynastie lieten de buitenlandse handelaren naar hun eigen markten komen om daar belasting te betalen; maar de Italiaanse handelaren mochten wel niet door Egypte naar de Rode Zee of de gebieden ten Zuiden van Egypte.
De Europese importen uit de moslimse wereld bestonden vooral uit consumptiegoederen (zijde, peper, specerijen, paarlen…), de exporten uit grondstoffen (o.m. timmerhout voor schepen en ijzer) en… slaven. Veel van die slaven behoorden van oorsprong tot de heidense Slavische volkeren. Wanneer die volkeren in de elfde eeuw tot het christendom zullen overgaan, droogt die bron op. Dus een handel zoals de koloniale handel later in de negentiende eeuw, maar in omgekeerde richting.