andrebogaert.be

De islam in de hedendaagse wereld (1945 tot 1995).

Men kan in de hedendaagse islam vijf culturele gebieden onderscheiden:

het Arabische cultureel gebied, met zo’n 185 miljoen mensen (cijfers van 1988) en 18 landen, waaronder de voornaamste: Saoedi-Arabië, Irak, Syrië, Jordanië, Egypte, Tunesië, Algerije, Marokko…: dit herbergt 21% van alle moslims.

het Maleisisch cultureel gebied, met 183 miljoen mensen en hoofdzakelijk twee landen: Maleisië en Indonesië (21%)

het Iraans-Turks cultureel gebied, met 120 miljoen mensen (13%)

het Indisch cultureel gebied, met 306 miljoen mensen, voornamelijk in Pakistan en Bangladesh, maar ook in India (35%)

het zwarte cultureel gebied, met 90 miljoen mensen, hoofdzakelijk in de Sahellanden (10%)

Alles samen maakt dit een kleine 900 miljoen moslims, waarvan een derde op het Indisch subcontinent. Aangezien de Islam als zowat de enige godsdienst in de wereld nog steeds vooruitgang boekt, voorziet men dat rond het jaar 2100 ongeveer 40% van de wereldbevolking islamitisch zal zijn (terwijl slechts nog 20% christelijk).
Dit wil niet zeggen dat de islam één en uniform is: er zijn heel grote verschillen tussen de moslims naargelang van het land waarin ze leven (de enen in een land, dat in meerderheid islamitisch is, anderen in minderheidsgroepen), naargelang ook van hun persoonlijke situatie (van heel rijken tot extreem armen), van hun opvattingen over de islam zelf (modernen, islamisten, traditionalisten…), en van hun politieke gezindheid (bv. voor of tegen Irak…)

Wat hun opvattingen over de islam in de moderne wereld betreft: we hebben het al gehad over de moderne stroming tussen de twee wereldoorlogen. Vandaag de dag worden we eerder geconfronteerd met allerlei omgekeerde strekkingen en we spreken over fundamentalisten, integristen, traditionalisten, islamisten enz. Een poging om wat orde te scheppen in de terminologie:

De benaming ‘integristen’ komt uit de christelijke hoek, en dient om die strekkingen en mensen te omschrijven, die vasthouden aan de letterlijke, strikte en strenge lezing van de heilige teksten en elke moderne, vernieuwende exegese ofte uitleg ervan verwerpen. De islam verwerpt die term als komende van het katholicisme. Nochtans zou hij ook op bepaalde strekkingen van de islam kunnen worden toegepast.

Het islamisme is een theologie, die de godsdienst gebruikt voor politieke doeleinden. De islamisten willen de macht in de staat grijpen om de sjarie’a tot wet ervan te maken en de koran en de soenna tot grondslag ervan.

De traditionalisten hebben geen politiek project, maar zijn vooral bezorgd voor het behoud van de waarden uit het verleden, op moreel vlak (bv. het dragen van de hoofddoek, de gehoorzaamheid aan het vaderlijk gezag) en op religieus vlak. De meesten van hen hadden zich verzoend met de kolonisatie vanuit Europa, zolang die Europeanen zich maar niet met de godsdienst moeiden.

De fundamentalisten tenslotte willen terug naar de bron, en hebben het gemunt op de vastgeroeste tradities eerder dan op de moderne tijdsgeest. Zij zijn hervormers en geen activisten, zoals de islamisten.