Mijlpalen van de Europese eenwording (4)
Kolen en staal als Frans-Duits bindmiddel (2)
De economische crisis van de jaren dertig lag nog vers in het geheugen. Men was er algemeen van overtuigd dat die crisis de oorzaak was geweest van de opkomst van het nationalisme in Europa en van het Duitse nazisme in het bijzonder. Als men niet oppaste zou hetzelfde scenario zich herhalen en zou niet alleen revanchisme maar ook de sympathie voor de communistische partijen en de Sovjet-Unie groeien. Om dat te voorkomen, aldus het standpunt van de Amerikanen, waren twee dingen noodzakelijk.
Vooreerst moesten de economische grenzen open. Economisten als Keynes wezen er op dat het beleid van devaluaties en protectionisme de Europese landen voor de oorlog had meegesleurd in een spiraal van steeds dieper wordende crisis en stilvallende handel. Wat nodig was, was daarentegen vrijhandel en meer economische samenwerking tussen de Europese landen. Bij de Amerikaanse Marshallhulp was samenwerking een voorwaarde en hierdoor ontpopten de Amerikanen zich tot prille promotors van de Europese economische eenmaking.
Ten tweede kon West-Duitsland, met zijn sterk industrieel potentieel (cfr. de Ruhr) niet buiten heel dit proces worden gehouden. Juist dit beleid ten aanzien van Duitsland zou bij de Sovjets groeiende argwaan wekken en zo bijdragen tot de Koude Oorlog. Maar ook bij de Fransen was er lange tijd veel tegenstand tegen het herstel van de Duitse economische soevereiniteit.
De directe aanleiding tot Schumans oproep was dan ook de Amerikaanse eis om de laatste internationale controles op de kolen- en staalindustrie in het Ruhrbekken op te geven, wat op weerstand bij de Franse stuitte. Het is veelzeggend dat niet alleen de Duitsers maar ook de Amerikanen