andrebogaert.be

In de discussie over religie en de betekenis ervan hebben Dawkins, Dennett e.a. de laatste tijd een grote rol gespeeld. Maar ze hebben het volgens de filosoof Roger Scruton eigenlijk mis voor. Religie gaat niet over het bestaan van God, dat die hedendaagse ‘atheisten’ in twijfel trekken of ontkennen, maar over de nood van de mens aan het sacrale.
Dat hebben de mensen uit de Verlichting reeds ingezien, zegt Scruton. Religie gaat niet over een doctrine, maar over iets anders. Uitgaande van de idee dat de ‘mythe’ niet een beschrijving is van wat vroeger was maar van hoe het nu nog altijd is, heeft de anthropologie van de religie gewezen op het concept van het sacrale. Dat is o.m. door Nietsche, Rudolf Otto (“Das Heilige”), Georges Bataille, Mircea Eliade en last but not least René Girard (“La violence et le sacré”) uitgewerkt. Voor Nietsche was het christendom de godsdienst van de slaven, gebaseerd op wrok (resentiment) en leidend naar geweld. Girard draait het om: voor hem is religie niet de oorzaak van geweld en seksuele obsessie, zoals velen beweren. De religie biedt er juist een oplossing voor. De idee van de ‘zondebok’ die de door geweld verscheurde mensengemeenschap weer moet helen, past hij toe op Christus, die zichzelf opoffert en bidt om vergeving voor diegenen, die lijden onder het geweld.
Lees het interessante betoog van Scruton en vergeet ook niet (als je nog tijd en moed hebt) om even de reacties op het artikel te overlopen. Interessante stof voor discussie.