andrebogaert.be

Er gaat geen maand voorbij of ergens in ons dierbaar België gaan cipiers in staking uit protest tegen de overvolle gevangenissen. En steevast is de reactie van de politiek: er moeten meer gevangenissen komen, justitie moet dringend worden aangepakt. Dat is ook zo in de nu lopende besprekingen die naar een volgende regering moeten leiden.
Maar misschien zit het probleem in een andere hoek, getuige dit artikel over het gevangeniswezen in de VS. In dat land van de échte democratie zitten proportioneel onnoemelijk meer mensen gevangen dan in welk ander land ook. En de overgrote meerderheid van hen zijn mensen met zwarte of donkere huidskleur. Ik ben geneigd de auteur te volgen wanneer hij dat feit verklaart als een reactie op de jaren zestig en zeventig, wanneer de burgerrechtenbeweging elke vorm van racisme (terecht uiteraard) politiek incorrect maakte. Het latente racisme van de heersende klasse heeft de kop weer opgestoken in een versterking van het punitieve karakter van de sociale wetten en voorzieningen. In de jaren tachtig en negentig werden veel meer mensen opgepakt en in de bak gestoken voor criminele feiten, drugsverkoop enz., ook al wijzen de statistieken op een daling van de criminaliteit en drugsdelicten in diezelfde jaren. Maar in tegenstelling tot wat sommigen beweren, heeft het ene feit (de vergroting van de kans in de bak te geraken) weinig met het andere (de vermindering van de criminaliteit) te maken. Het is veelmeer het gevolg van een perverse link tussen misdaad en zwart-zijn, die zich in het onderbewustzijn (of de onderbuik) van de gemiddelde (blanke) Amerikaan heeft genesteld. Dat sommige politici daar gretig op inspelen is natuurlijk evident, en natuurlijk “heeft dit niets met racisme te maken…”!
In ons land lopen dergelijke politici ook rond. Bij ons zijn bij gebrek aan voldoende zwarten de alloctonen het geliefde slachtoffer. Er is dus voldoende reden om twee keer na te denken over de te volgen politiek. Daarbij moet je evident voor ogen houden dat mensen zonder vooruitzichten op een decent leven gemakkelijker bezwijken voor de bekoringen van het kwaad…

Wat meteen ook het m.i. grootste probleem van de Europese Unie bloot legt: dat van de democratische beslissingsprocedures en controle op de besluitvorming. Als we het democratische gehalte van de Europese beslissingen vergelijken met dit van de nationale staten en ons op een louter formeel standpunt zetten, dan moeten we vaststellen dat ondanks de gestadig groter wordende bevoegdheid van het Europees Parlement Europa de democratische toets niet doorstaat. Daarvoor is de invloed van dat parlement over het wetgevende werk nog te zwak. Dat geldt zowel ten aanzien van de Raad van Ministers (die zich een boel domeinen exclusief voorbehouden) als ten aanzien van de Commissie. Het parlement heeft bv. geen volledige financiële controle en kan bovendien ook geen wetsvoorstellen indienen, dat is de exclusieve bevoegdheid van de Commissie. Nu moet men zo

De staatslieden van de 19de en begin van de 20ste eeuw, van Palmerston en Bismarck tot Willem II en Clémenceau zouden wellicht met enige verbijstering naar hun opvolgers in de 21ste eeuw kijken. Het Europa van de Unie is een voor hen volkomen vreemde en zelfs onbegrijpelijke wereld waar conflicten gaan over visserijquota of dienstenrichtlijnen, over de bescherming van vogels of stemprocedures in internationale organen allerhande, of over het al dan niet toetreden van Turkije (een land dat ze ooit onder elkaar wilden verdelen).
Leopold II zou wellicht met enige verbijstering kennis nemen van het feit dat de Belgische regering verwoede pogingen doet om de andere Europese landen bij een Congo-beleid te betrekken, terwijl ook ik nog op de lagere school mocht leren hoe slim Leopold was geweest toen hij dit rijke gebied voor de neus van de andere koloniale grootmachten wegkaapte.
Want dat is de Europese Unie natuurlijk ook geweest: een alternatief project dat de frustraties van de dekolonisatie kanaliseerde, ook voor kleinere landen zoals Nederland en België die toch een groot deel van hun nationale glorie uit hun kolonies putten.

Niet te verwonderen dus dat Centraal- en Oost-Europa stonden te trappelen om aan te sluiten én dat het Europese model zowel in Azië als in Latijns-Amerika min of meer aarzelende navolgers kent. Meer zelfs, de Unie zelf stimuleert regionale samenwerking in Afrika (vrijhandelszones, enz

Hiermee zijn we aan het einde gekomen van deze reeks over de geschiedenis van de Europese eenwording. Door omstandigheden ontbreekt ons de tijd om dieper in te gaan op de ingewikkelde besluitvormingsprocessen van de Europese Unie. We willen onze bijdragen afsluiten met enkele persoonlijke bedenkingen bij deze hele evolutie.

Als we terugblikken op zestig jaar Europese eenwording, dan kunnen we niet anders dan vaststellen dat het Europese integratieproces één van de factoren is geweest die