andrebogaert.be

Dat hoge percentage slachtoffers van ziektes stootte natuurlijk op het scepticisme van anderen. Hoe kan het dat zoveel mensen er aan bezweken als bv. in Europa de pest slechts een derde van de getroffenen doodde en de griep na de eerste wereldoorlog slechts vijf procent van de getroffenen doodde? En waar zijn de archeologische bewijzen voor die grote bevolkingsdichtheid?
Of waren de indianen dan misschien extremer vatbaar voor die ziekten?
Er zijn inderdaad enige wetenschappelijke aanwijzingen dat inheemse Amerikanen door genetische oorzaken vatbaarder zijn voor microben en virussen van buitenaf dan Europeanen.
Er zijn twee typen vatbaarheid: het eerste is het ontbreken van verworven immuniteit, dwz immuniteit die voortkomt uit eerder contact met de ziekteverwekker. Zo waren in die tijd de meeste Europeanen als kind in contact geweest met pokken en zij, die er niet van doodgingen, waren immuun. In Amerika bestonden pokken en een hoop andere Europese ziekten niet en was elke indiaan er dus vatbaar voor.
Maar er is een twee type immuniteit, als gevolg van het genetisch bepaalde immuunsysteem dat iemand bezit. Blijkbaar bezitten de indianen een beperktere genen pool dan de Europeanen, en hun genen pool is ook veel homogener dan de onze. Dat zou er kunnen op wijzen dat de groep die indertijd Amerika binnendrong heel klein was. Hoedanook, een beperkte genen pool heeft voordelen (zorgt ervoor dat bepaalde ziektes met een genetische component niet voorkomen) maar ook nadelen: hij verzwakt de mogelijke immuniteit voor andere ziekten. En als die eenmaal toeslaan, is er ook bijna geen middel meer om ze tegen te houden.

Historici denken dat de epidemieën al toesloegen voordat die gemeenschappen direct contact hadden met de Europeanen, maar ook nadat de Europeanen er waren geweest. Bij een epidemie in Europa reageerden de overheden met de radicale methode van de quarantaine. Maar de inheemse Amerikanen deden het tegenovergestelde: familie en vrienden schaarden zich rond het ziekbed, wat de ziekte nog sneller deed verspreiden.
Het gevolg van dit alles is dat met de mensen ook hele levenswijzen in rook zijn opgegaan. Wellicht zullen we nooit weten hoe rampzalig dit voor de Amerikaanse cultuur kan geweest zijn. Maar de verhalen van de ontdekkingsreizigers, aangevuld met de latere archeologische vondsten, lichten in alle geval een tikje van de sluier op.