Judas de verrader
Drie jaar geleden verwees ik hier naar de uitgave van ‘Het Evangelie van Judas’, een in het koptisch geschreven evangelieverhaal, met Judas als vermeend auteur. Tot de ontdekking van het manuscript had men alleen een verwijzing van bisschop Irenaeus van Lyon in de tweede eeuw naar dat fameuze evangelie. Irenaeus beschouwde de tekst als ketters, dwz niet-orthodox. Hij zegt ook dat de tekst het heeft over Judas, ‘die beter dan de anderen de waarheid kent’. In de jaren zeventig van vorige eeuw heeft men de meer dan 1700 jaar oude codex met dit evangelie teruggevonden. De vertaling van de tekst, in het grootste geheim gemaakt door een team van exegeten, bijeengebracht en betaald door National Geographic, verscheen in 2005. En wonder boven wonder: Judas komt er in naar voor niet als verrader, maar als één van de beste vrienden van Jezus. Een schot in de roos voor National Geographic in het door religie bezeten deel van het Amerikaanse publiek.
Ondertussen wist men ook dat de tekst heel waarschijnlijk geschreven werd, niet door Judas zelf, maar door een lid van een gnostische secte, in de tweede eeuw na Christus. Dat neemt natuurlijk niet weg dat een zo oude tekst over de figuur van Jezus en Judas heel interessant kan zijn om meer te weten te komen over hoe zo kort na Jezus’dood over hem en zijn omgeving werd gedacht. Maar de exegeten, die de koptische tekst weer toegankelijk maakten (na heel veel snij- en plakwerk) zijn blijkbaar toch niet strikt wetenschappelijk genoeg te werk gegaan. Althans niet voor April D. Deconick, een professor in bijbelse studie aan de Universiteit van Rice en “koptologe”. Ze beschrijft in haar boek: “The Thirteenth Apostle: What the Gospel of Judas Really Says” hoe door de eminente exegeten verschillende woorden verkeerd zijn vertaald of geïnterpreteerd. Volgens haar is het absoluut niet zo dat Judas daar anders uit komt dan uit de erkende evangelies, nl. als verrader. Zo zie je maar dat je niet altijd moet geloven wat zelfs specialisten je vertellen… En dat niets beter is dan het ‘eigen zelfs beleven’ zoals de goede oude Bredero al zei.