Confrontatie
Darwin zag geen heil in de confrontatie van de wetenschap met het geloof: “Though I am a strong advocate for free thought on all subjects, yet it appears to me (whether rightly or wrongly) that direct arguments against Christianity & theism produce hardly any effect on the public; & freedom of thought is best promoted by the gradual illumination of men’s minds, which follows from the advance of science.”
De ‘nieuwe atheisten’ zoals Dawkins en co. in Amerika worden genoemd zouden volgens de auteurs van dit artikel beter over deze uitspraak even nadenken. Want hun aanval op het geloof heeft blijkbaar een omgekeerd effect.
Dat kan inderdaad zo zijn, toch zeker in de Verenigde Staten, waar bijna de helft van de mensen gelooft in de stelling van het creationisme dat God de wereld zoals hij er nu uitziet zowat 10.000 jaar geleden zou hebben geschapen. Of deze overtuiging iets met echt geloof te maken heeft laat ik in het midden.
Het geloof van de fundamentalistische christenen in Amerika en elders bestaat in alle geval uit een geheel van overtuigingen die botsen met de meest simpele wetenschappelijke bevindingen van deze moderne tijd. En ik heb alle begrip voor de ‘nieuwe atheisten’ die dergelijke onzin willen bestrijden.
Toen een tijd geleden een paar getuigen van Jehovah mij ervan wilden overtuigen dat de wereld zo’n zesduizend jaar geleden door God werd geschapen, heb ik ze beleefd aan de deur gezet: met zulke mensen valt niet te praten, dacht ik. Met de discussie in Amerika voor ogen, vraag ik me af of er een andere houding mogelijk is. Of toch, als we Darwin zelf mogen geloven: een geleidelijke verlichting van de geest van die mensen?? Hoe beginnen we daaraan?
Wie de positie van Darwin tegenover het geloof beter wil begrijpen, moet zich de moeite getroosten de biografie van Darwin te lezen, geschreven door Adrian Desmond en James Moore, verschenen in… 1991 maar vrij recentelijk vertaald en uitgegeven in het Nederlands bij Nieuw Amsterdam Uitgevers. Een verwittigd mens is er twee waard: dit boek telt maar liefst 960 pagina’s maar is boeiend van het begin tot het einde!