Waarden voor de toekomst (4)
Je moet niet lang om je heen kijken om te merken dat het leven heel wat ongemakken en bedreigingen kent: ziekte en dood, ongelukken en moorden, inbraken en fysisch geweld. Veiligheid is dan ook een belangrijke voor-waarde voor een waardevol leven. In de loop van de geschiedenis merken we dan ook een gestage vooruitgang in de zorg voor veiligheid in het persoonlijke en gemeenschappelijke leven. Al moet ook hier direct een voorbehoud worden gemaakt: we leven niet in een utopische maar in een werkelijke wereld, waarin helaas nog steeds geldt wat de Èngelse filosoof van de achttiende eeuw Thomas Hobbes beschreef als een belangrijk aspect van de menselijke conditie: homo homini lupus (de ene mens is een wolf voor de andere). In zo’n wereld kan geweld niet totaal worden uitgebannen.
Zoals Hans Achterhuis* en Steven Pinker** betogen, zijn we erin geslaagd een belangrijke vooruitgang te maken in het bedwingen en uitroeien van geweld tussen mensen. Hoe in de loop van de geschiedenis de mens daarbij te werk is gegaan, vinden we prachtig beschreven in het boek van Francis Fukuyama: “De oorsprong van onze politiek”***. Desondanks slagen we er in deze eenentwintigste eeuw nog altijd in op een wrede manier oorlog te voeren. Wie weet komt er ooit een tijd waarin men deze beslechting van geschillen tussen mensen en staten als volkomen voorbijgestreefd zal zien.
_________________
*Hans Achterhuis: “Met alle geweld”, Lemniscaat 2008 – **Steve Pinker: “Ons betere ik. Waarom de mens steeds minder geweld gebruikt”, Uitgeverij Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2011- ***Francis Fukuyama: “De oorsprong van onze politiek”, Uitgeverij Contact, 2011.