andrebogaert.be

De oorlog in Irak komt mij zo langzamerhand de strot uit. Dikwijls komt in mij de neiging op hem te verdringen, te doen alsof hij er niet is. Maar tevergeefs: altijd weer duikt hij op als symbool van alles wat er vandaag de dag in de internationale politiek verkeerd gaat. Het getuigenis en de foto’s van de fotograaf Ashley Gilbertson roepen bij mij steeds weer dezelfde vragen op: wie wordt er nu eigenlijk beter van zo’n oorlog? En wie kan daar nu nog achter staan? Ik begrijp het al lang niet meer.

De kommentaar van Midden-Oostenkenner Juan Cole op de laatste ontwikkelingen in Palestina. En de verpletterende verantwoordelijkheid van de internationale gemeenschap voor de uitzichtloze situatie van de Palestijnen.

Lang geleden, toen ik in de vredesbeweging werkzaam was, werd ik getroffen en dan ook gemotiveerd door een uitspraak van één of andere Amerikaan: bewapening is het eerste en belangrijkste motief voor oorlog. Dat was in de goede oude tijd, toen we ons verzetten tegen de installatie van kruisraketten in ons land. Ik dacht daar nog maar eens aan, toen ik het artikel las van Robert Dreyfuss, een Amerikaans journalist. De massale geldverspilling door de opbouw van een reusachtig wapenarsenaal in de Verenigde Staten sinds 9/11 is crimineel en onaanvaardbaar. En toch gebeurt het, met goedvinden ook van de oppositie, de Democraten, waarvan sommigen zelfs pleiten voor nog een verhoging van het budget voor bewapening. En dat in een wereld, die kreunt onder de schrijnende armoede van miljoenen mensen en de last van een overconsumptie en vervuiling…

Gisteren hebben de VS en Iran voor het eerst sinds de jaren tachtig van vorige eeuw met elkaar gepraat via hun ambassadeurs. Wie de achtergrond en betekenis ervan wil kennen, moet maar eens de commentaar lezen van de Brit Patrick Seale, een kenner van het Midden-Oosten.

Onlangs, bij een lezing over de geschiedenis van de wereld, constateerde ik tot mijn grote ontsteltenis dat geen van de toehoorders al had gehoord van “het militair-industrieel complex”. Deze term werd door president Eisenhower (VS) bij zijn afscheid in 1961 gelanceerd: hij waarschuwde de wereld uitdrukkelijk tegen het acute gevaar dat het samengaan van militaire macht en industrie voor een land en voor de wereld kan betekenen. Sindsdien heeft dat militair-industrieel complex een macht gekregen, die Eisenhower wellicht voortdurend in zijn graf doet omkeren. Als je het niet gelooft, lees dan het artikel van Chalmers Johnson op Tomdispatch. Het is erger dan Eisenhower ook maar in zijn ergste nachtmerries kon dromen. Zeg later niet dat je het niet wist.

Hij staat al een paar weken in het brandpunt van een ongewenste belangstelling: Paul Wolfowitz, de man van de Wereldbank en vroeger adviseur van Bush. Hij blijkt vooral goed in het omkopen van vrienden en kennissen. Dat kon blijkbaar voor de conservatieven nog altijd door de beugel, tot hij een vriendin van hem iets te royaal met zijn gunsten overlaadde. Lees met smaak over al de zonden van Israël, die Wolfowitz over zich heeft geladen, zoals professor Juan Cole ze uit de doeken doet.

Nu Blair eindelijk heeft aangekondigd dat hij binnenkort vertrekt, wordt het bilan opgemaakt van zijn politiek. En tenminste wat het Midden-Oosten betreft, is die allesbehalve positief. Voor wie daar nog aan twijfelt: het oordeel van een historicus, professor in Oxford. Hij benadrukt wat ook in de Verenigde Staten tot grote woede van de Joodse lobby twee professoren een tijd geleden schreven: het kernpunt van alles is niet de relatie VS-GB maar de relatie VS-Israël…

Over de auteur van het artikel Avi Shlaim: “Avi Shlaim (born October 31, 1945 in Baghdad) is an Israeli-British dual citizen and historian and identifies ethnically as an Iraqi Jew. He is considered a key member of a group of Israeli scholars known as the New Historians who put forward revised interpretations of the history of Zionism and Israel. He is a regular contributor to The Guardian newspaper. According to The Nation magazine, “he is widely regarded one of the world’s leading authorities on the Israeli-Arab conflict.” (Wikipedia)

Toen ik op televisie de beelden zag van het protest van duizenden (seculiere) Turken tegen een mogelijke islamisering van Turkije, was ik eerlijk gezegd een beetje opgelucht. Ook al stak het me een beetje dat het leger daar blijkbaar nogal sterk achter stond, want op militairen in de politiek heb ik het niet zo begrepen. Maar ja, alles liever dan een nieuw door sharia en koran beheerst land, met alle problemen vandien. En op dat ogenblik kwam het niet in me op dat nog niet zo lang geleden in Algerije iets dergelijks plaats had gehad, maar dan op een meer gewelddadige schaal, met meer dan nare gevolgen voor het land en de democratie.
Het artikel waar ik hier naar verwijs, heeft me eens te meer duidelijk gemaakt dat de zaak wat complexer is, en onze nieuwsberichten dikwijls inspelen niet op de realiteit maar op onze wensen en vooroordelen. Uit de discussie in Turkije over het dragen van een hoofddoek kunnen we misschien ook iets leren…

Een verhelderend overzicht van de problemen, waarmee de EU en de VS worden geconfronteerd, in verband met het Koerdische volk: de houding van Turkije tegenover de Koerden in het Oosten, de Koerden in Irak en in Iran enz.

Goed nieuws voor de muziekliefhebber: zoals vorig jaar met Beethoven, zo zal in februari de BBC-radio 3 het hele oeuvre van Tchaikovsky ten gehore brengen. Ondertussen kan je je vermeien in de discussies van de historici rond de oorzaak van de dood van de componist: cholera of moord??

Uitdagingen voor 2007

Honderd jaar geleden, het jaar waarin mijn moeder geboren werd, kon het optimisme en het geloof in de vooruitgang in de wereld niet stuk. Toen mijn moeder zeven jaar oud was, viel diezelfde wereld in duigen. Sindsdien is het blijkbaar niet meer goed gekomen

Is zoiets überhaupt mogelijk: op je eentje als machtigste natie van de wereld politiek bedrijven op wereldschaal? De VS heeft het onder Bush geprobeerd en is deerlijk mislukt. De VN moet daarbij zowat machteloos toezien. Toch moet er iets gebeuren, wil de wereld niet in een rampzalige chaos ten onder gaan. De auteurs van dit artikel betogen dat de grote democratieën in de wereld zich moeten verenigen. Ze pleiten voor een ‘concert of democracies’, een gestructureerde samenwerking tussen de grote democratieën op deze wereld. Ze zouden natuurlijk geen Amerikanen zijn als ze niet beklemtoonden dat dit een taak moet zijn van de Amerikaanse buitenlandse politiek in de eenentwintigste eeuw.