andrebogaert.be

Het lijkt er op dat het houden van een referendum één van de hoogtepunten is van een democratie. Schrijver van dit artikel Paul Virilio is het daar helemaal niet mee eens. Het is integendeel volgens hem een zware fout, waar Chirac verantwoordelijk voor is. Want wie kan met kennis van zaken ja of nee zeggen op een tekst van zowat 500 bladzijden, met meer dan 400 artikels? Wie bij ons hier pleit voor een referendum (het lijken er niet al te veel te zijn) moet dit dringend lezen.

Deze week is deze bejaarde filosoof overleden. Het artikel over hem in de Franse krant “Libération” vind ik zo goed dat ik het iedereen kan aanraden. Misschien zet dat sommigen onder ons ertoe aan de filosoof zelf te gaan lezen. Want hij heeft over de mens en zijn bestaan blijkbaar behartenswaardige dingen gezegd!

Links in Frankrijk is sterk verdeeld over de Europese Constitutie: de socialisten zijn doorgaans voor, de communisten tegen. In het artikel uit ‘Le monde diplomatique’ van deze maand hebben we al kennis gemaakt met de argumenten van de tegenstanders. In dit artikel pleit de Duitse filosoof Jürgen Habermas voor een ja. Nu in Duitsland de overgrote meerderheid van de volksvertegenwoordigers voor de Europese grondwet hebben gestemd, zou een ‘neen’ van Frankrijk rampzalige gevolgen kunnen hebben voor de Europese politiek in de komende jaren. Je kan het ook lezen in het Engels en in het Duits. En nu maar uitkijken naar 29 mei!

De keuze van Ratzinger als paus was voor veel progressieve mensen een opdoffer van formaat, maar sommigen haasten zich te verklaren dat de nieuwe paus wel eens voor verrassingen zou kunnen zorgen, ongeacht zijn reputatie van hardliner en conservatief. En ja, de verrassingen beginnen te komen: o.m. de benoeming van zijn opvolger in de Congregatie voor Geloofszaken…

Op 29 mei gaat Frankrijk stemmen over de Europese constitutie. Het ‘neen’ ligt voor zover ik weet nog altijd voorop. De weduwe van Mitterand stemt ‘neen’, haar zoon ‘ja’. Is het meer dan een theoretische discussie?

Een interessante analyse van de verkiezingsoverwinning van Blair verscheen in the IHT. Voor al wie ontmoedigd wordt door het feit dat mensen als Bush en Blair, die de mensen met valse argumenten een oorlog hebben aangepraat, toch herkozen worden.

Binnen enkele dagen stemt Frankrijk voor of tegen de Europese constitutie. De laatste weken werden we herhaaldelijk geconfronteerd met het ongehoorde, nl. dat Frankrijk wel eens ‘neen’ zou kunnen zeggen. En pas de laatste dagen durven de voorstanders weer een beetje te hopen dat het tij keert. Wie haalt het in zijn hoofd om ‘nee’ te zeggen tegen de vooruitgang? Voor Frédéric Lordon in de “Monde diplomatique” is het nochtans nogal wiedes dat al wie bekommerd is om een sociaal Europa en eindelijk eens de gelegenheid krijgt om zich uit te spreken (bij ons zullen ze wel zo verstandig zijn ons daarvan te sparen) ‘nee’ zegt. Benieuwd wat het wordt. En hoelang het zal duren, in geval van een ‘nee’, voor de Fransen een tweede keer, en deze keer overwegend ‘ja’ zullen mogen stemmen.

Op het eerste gezicht is het een beetje raar het boek van Cervantes, dit jaar 400 jaar oud, te verbinden aan de Verlichting. Maar bij het lezen van dit artikel wordt alles duidelijk: met zijn boek (dat in 2002 nog werd geprezen als de beste roman aller tijden) nodigt Cervantes ons uit ons verstand te gebruiken. Zoals Kant in 1784 al zei: de verlichting is het verlaten, door de mens, van de onrijpheid, waar hij zelf de schuld van is. Dus toch weer Cervantes lezen? Ik probeerde het zelf, enkele jaren terug, zonder succes…

Wat zich in Ecuador afspeelt, is heel belangrijk voor het hele Latijns-Amerikaanse continent: er waait daar blijkbaar een nieuwe wind. Dat die volgens het artikel in de ogen van sommigen niet in de richting van ‘democratie’ zou waaien, heeft volgens mij meer te maken met de politiek van de grote boeman in het Noorden, die zo’n zware hypotheek legt op het woord ‘democratie’, dat dit woord maar al te vlug wordt vereenzelvigd met fenomenen als verdrukking, economische uitbuiting, hypocriete politiek, tegenstand tegen eigen ontwikkeling en identiteit.

De laatste week stonden de kranten en tijdschriften vol met artikels over de nieuwe paus. Het leek me dus nutteloos daarnaar te verwijzen. Ik wil toch één uitzondering nog maken. Een artikel uit de New York Times, dat opgesteld werd met medewerking van vroegere collega’s-theologen uit de universiteit van Tübingen in Zuid-Duitsland, waar ook Küng ooit doceerde. Het verklaart wel iets van de roep dat met de nieuwe paus de kerk nog maar eens gekozen heeft voor het verleden. En laat de toekomst toch een beetje open.

Het is weer wat stiller geworden rond Oekraïne. Wellicht ten onrechte, want wat zich daar heeft afgespeeld zal hoe dan ook zijn weerslag hebben op de machtige buur Rusland en zijn nieuwe ‘tsaar’ Putin.

Dit interview met Orhan Pamuk, naar het schijnt momenteel de bekendste Turkse schrijver, licht wellicht een tikje van de sluier op die voor ons over dit land hangt. Niet zonder belang, want de discussie over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie gaat voort…