andrebogaert.be

De ontwikkelingen in Libanon sinds de uitbarstingen van geweld in de vorige week, het bezoek van Bush aan Israël: het is allemaal aanleiding voor een paar gedachten over de toekomst in het Midden-Oosten. Daaruit onthoud ik dat het voor de volgende president van de VS (en voor de wereld) de verhouding tot Iran levensbelangrijk zal zijn: inderdaad, staan we (nog maar eens) voor een koude oorlog of kunnen we met zijn allen een nieuw Midden-Oosten opbouwen in respect voor elkaars opvattingen en standpunten? De verbeelding weer aan de macht?

Gisteren zagen we ze weer verschijnen in Moscou: de intercontinentale raketten met nucleaire lading, die jaren geleden onze reële wereld én onze nachtmerries bevolkten, en aanleiding gaven tot de grote antirakettenbetogingen van de jaren tachtig van vorige eeuw.
Sinds de implosie van de Sovjet-Unie waren ze een beetje op de achtergrond geraakt, maar ze zijn er nu helaas terug. En met hen de gevaren van een nucleaire dreiging tussen de twee gewezen grootmachten, die de wereld blijkbaar niet veel anders meer te bieden hebben.
Dat die dreiging er altijd onderhuids is geweest, en de laatste tijd weer meer de kop opsteekt, moet ons toch wel een beetje blijven bezighouden. De stappen van de Westerse NAVO om in de vroegere Oostbloklanden, bijna aan de grens met Rusland, weer raketten te plaatsen; de ambities van Putin en Medvedev om Rusland weer op de nucleaire kaart te zetten: het zijn allemaal maar al te vertrouwde geluiden voor wie in de jaren tachtig van vorige eeuw de wereldsituatie volgde.
Meer verontrustend nog is het feit dat sindsdien de mogelijkheden om de computergestuurde systemen in de war te sturen en valse meldingen de wereld in te sturen sterk zijn toegenomen. En dat dus een niet gewild uitbreken van een catastrofaal nucleair conflict iets meer waarschijnlijk is geworden.
Jammer dat we daarmee nog bezig moeten zijn, op deze mooie, warme zomerdag, een gelijkaardige dag aan die waarop we zoveel jaren geleden de eerste Duitse soldaten voor ons deur zagen verschijnen. Nihil novi sub sole, inderdaad!

Dat China en India met hun 2,5 miljard inwoners zwaar beginnen te wegen op de voedselmarkt, zal wel niet van gisteren zijn. Maar dat het vandaag de dag zulke proporties aanneemt en voelbaar is in heel het Zuiden, meer speciaal in Latijns Amerika, is toch een gegeven dat tot nadenken stemt. Al is nadenken wellicht niet genoeg: er moet dringend iets gedaan worden, maar wat? Wie daar gedachten over heeft, is altijd welkom!

Als je wil weten waarmee de republikeinen in de VS, met op kop hun nieuwe kandidaat McCain, bezig zijn, dan moet je dit artikel even lezen. Je verstand staat er bij stil (hopelijk niet je hart). Wat is er in godsnaam gebeurd in de VS in de laatste paar decennia? En wat staat ons dan nog te wachten? Je zou voor minder beginnen geloven in de laatste dagen…!

Het valt moeilijk te omschrijven wat in je omgaat wanneer je als overtuigd democraat moet meemaken dat een man als Berlusconi opnieuw premier van Italië wordt. Het is iets verder van ons bed dat het geklungel waar wij hier mee bezig zijn, maar het is een nog groter gevaar voor een uitholling van wat ook maar aan democratie in de laatste eeuwen is uitgevonden en uitgeoefend. Wat een verkeerd begrepen vrijheid allemaal kan uitrichten maak je vandaag in Italië mee. Kan het nog erger?

Binnenkort worden wellicht weer heel wat reizigers en vakantiegangers gegijzeld door een staking van de twee spoorbonden, ACV-transcom en ACOD-spoor. En op de koop toe dreigt de onafhankelijke vakbond OVS de dag ervoor ook te staken. Dat is geen goed nieuws noch voor de gebruikers van de trein noch voor de vakbonden zelf. Soms lijkt het verschil tussen vakbondseisen en corporatistische eisen flinterdun.

Toch staat het onomstotelijk vast: zonder de vakbonden hadden we nooit kunnen spreken van een ‘solidaire samenleving’. En dus heeft Luc Cortebeeck, ACV-voorzitter, het bij het rechte eind als hij zijn boek die titel meegeeft. Lees maar even mee op de website van Pala. Ik voel me een beetje beschaamd dat ik niet (meer) wist dat er nu zoiets bestaat als het IVV, een internationaal vakverbond, dat alle syndicale krachten in de wereld bundelt in één globale vakbond. Hoogstnodig in deze geglobaliseerde wereld, die maar al te dikwijls vrij spel geeft aan de grote ondernemingen die vooral uit zijn op winst en goedkope arbeid.

We hebben het hier al dikwijls gehad over de Joodse lobby in de VS en hun nefaste invloed op de politiek zowel van de VS als van Israël zelf. Daarom is het meer dan tijd dat progressieve Joden, die voorstander zijn van een tweestatenoplossing, van zich laten horen. Het is wellicht niet toevallig dat dit gebeurt in de aanloop naar de nieuwe presidentsverkiezingen.

Regelmatig verschijnen hier in de media berichten over de alarmerende afname van biodiversiteit in de wereld: iedere dag verdwijnen tientallen diersoorten en het aantal bedreigde diersoorten neemt verontrustend snel toe. Dit moet natuurlijk op rekening worden geschreven van de mens, de meest succesrijke diersoort, die zich in de laatste tweehonderd jaar explosief heeft vermenigvuldigd en de hele wereld voor zich opeist, ten koste van de rest.
Vandaar natuurlijk de botsing tussen diegenen die deze trend willen ombuigen en diegenen, die zich bekommeren om de mens, vooral dan de economisch zwakkere. Want het is aan dit voorbeeld van India duidelijk: vooral de inheemse, arme bevolking moet het ontgelden, de rijken ontlopen zoals altijd de dans.
Al duizenden mensen, vooral woudbewoners, hebben hun huis en haard moeten verlaten, miljoenen inheemsen staat hetzelfde lot te wachten, als de regering haar plannen voor conservering doorzet.
Als je het mij vraagt, een reuzengroot probleem: kiezen voor de inheemse woudbewoners met hun leef- en voedingsgewoonten, of kiezen voor de resterende Bengaalse tijgers, olifanten of neushoorns. Hoezeer de natuur me ook ter harte gaat, als ik moet kiezen, kies ik voor de eerste. De wildernis, waar mens en dier in onderling evenwicht samen leeft, lijkt onherroepelijk te verdwijnen, toch zeker in India. Tenzij men uit respect voor die mensen, die eeuwenlang met die dieren hebben samengeleefd, middelen en methodes vindt om dat samen-leven te redden en te laten voortduren. Dat zal niet gemakkelijk zijn, want ook in India staat de tijd niet stil.

Een heel belangrijk artikel over het belang van de ‘stammencultuur’ in het Midden-Oosten. Stam als een in segmenten opgedeelde geslachtslijn, met de connotaties van vete, conflict, tegenstelling, eer. En dat vooral binnen een samenleving zonder echt centraal staatsgezag, dat het geweld monopoliseert. Een samenleving die men kan omschrijven als een ‘geordende anarchie’. En als voorbeeld verwijst de auteur naar de Anbarprovincie in Irak en Waziristan in Pakistan.
In oorsprong is de jihad dus misschien geen gevolg van de Islam, maar de Islam een godsdienst die de jihad als cultureel stam-gegeven heeft gebruikt om zich te verspreiden, en om strijdende stammen te verenigen tegen een gemeenschappelijke vijand.
Willen we het Midden-Oosten van vandaag leren begrijpen, zo zegt de auteur van dat artikel, dan moeten we ons verdiepen in de regels en realiteit van het leven in gesegmenteerde stammen. Daarmee reageert hij op auteurs zoals Edward Saïd, die na de laatste wereldoorlog het denken van de antropologen in termen van ‘stam’ en ‘geslacht’ betitelde als ‘oriëntalisme’ en typisch Westerse kijk op de problemen in het Midden-Oosten.

Anderhalve maand geleden verwees ik naar een artikel in ‘The Economist’, dat inspeelde op de reacties van de Engelse pers op een voorstel van de aartsbisschop van Canterbury, Rowan Williams, om na te denken over de mogelijkheid tot overlapping van de sharia en de Engelse wetten. Dit in verband met de aanwezigheid, in Groot-Brittannië van een steeds groter wordende moslim-gemeenschap.
Die reacties wezen er duidelijk op dat de media in onze geseculariseerde maatschappij allesbehalve voorbereid zijn op en geschikt voor dergelijke discussies. Dat weze nog maar eens gezegd, dit keer in verband met de hele heisa rond de fita-film van Wilders.
Wie wat dieper op de kwestie wil ingaan, moet zich maar eens de moeite getroosten het artikel te lezen van Stephen H. Jones in Eurozine. Dan besef je misschien dat de dialoog tussen jodendom, christendom en islam over andere lijnen moet lopen dat nu al te dikwijls gebeurt. Tenzij je natuurlijk van oordeel bent dat geen dialoog mogelijk is of kiest voor regelrecht conflict

Naar aanleiding van de niets ontziende repressie in Tibet wordt de vraag wel iets prangender: moeten of kunnen de Olympische Spelen in China worden geboycot? Heel wat sportmensen en politici zijn als de dood voor een mogelijke boycot en bezweren ons dat de Spelen in China heel wat verandering zullen teweeg brengen (sic onze Jacques Rogge). Maar moeten we hem wel geloven? In dit artikel worden deze en andere beweringen even onder de loep genomen en één voor één weerlegd. Dus toch een boycot? We zullen zien, zei de blinde.

Wat er zich de laatste dagen in Tibet heeft afgespeeld, lijkt een beetje ver van ons bed. En enkel belangrijk voor de olympische spelen in het China, dat het niet zo nauw lijkt te nemen met de mensenrechten, en voor de Dalai Lama met zijn visie op de verhouding tussen Tibet en China vanuit de ballingschap.
Misschien helemaal ten onrechte, want het gaat niet enkel om een lokaal probleem. Sinds jaren heeft de Dalai Lama in een meer en meer geglobaliseerde wereld de rol vervuld van een soort goeroe of leermeester van de ethische grondprincipes, die vandaag de dag moeten gelden, wil de wereldgemeenschap toekomst hebben. Zijn visie op de bijdrage die het boeddhisme daaraan kan leveren is meer dan waardevol en spreekt blijkbaar heel wat mensen aan. Het lijkt me dan ook nuttig even de lezing aan te bevelen van een bespreking van een boek over de veertiende Dalai Lama.