Wie wil weten hoezeer wij in onze opinies over oorlog en terrorisme voorgeprogrammeerd zijn, moet dit artikel van John Feffer zeker lezen. Het is een krachtig tegengif tegen de zogenaamde kwaliteitspers hier bij ons, die ons denken over de ‘andere’ bewust vergiftigt en daardoor de muren tussen mensen en beschavingen steeds hoger maken.
Na de zes maanden van Obama’s presidentschap is het enthousiasme van veel van zijn supporters een beetje versleten. Kritiek – m.i. totaal terecht – duikt overal op. Lees bv. hier wat William R. Polk (niet de eerste de beste) zegt over diegene die bij hem en ontelbare anderen in Amerika en in de hele wereld zo’n verwachtingen had opgewekt…
Hoe is het leven hier op aarde ontstaan? Hoe is het chemisch proces gestart en verder gelopen tot het uitkwam in ‘leven’? De wetenschappers van de twintigste eeuw hebben gezocht naar antwoorden op die belangrijke vraag. Voor iemand die van chemie niets afweet, is hun vraagstelling en de antwoorden die ze geven totaal onverstaanbaar. Maar je moet er niet al te veel van afweten om toch min of meer te kunnen bevroeden in welke richting de wetenschappers aan het zoeken zijn. En vooral om te beseffen hoe ingewikkeld en tegelijk eenvoudig de hele kwestie is. Pak je moed bij elkaar en probeer dit artikel te lezen. Het helpt je op weg naar beter begrip voor het wetenschappelijk onderzoek en misschien ook voor de oorsprong van het leven…
Bestaat er nog een islamitische beschaving, en indien ja, hoe is ze er aan toe? Alli A. Allawi, een moslim uit Irak, ooit minister in het naoorlogse Irak, getuigt in dit artikel over zijn eigen weg als “ontwikkelde” moslim en over de rampzalige veranderingen die de laatste dertig jaar in de Islam hebben plaats gegrepen. Interessant, omdat dit getuigenis ons, Westerlingen, leert hoe verschillend moslims denken over de maatschappij en de toekomst.
De behoefte aan energie onder de vorm van olie is duidelijk één van de voornaamste beweegredenen voor de oorlogen, die deze éénentwintigste eeuw teisteren. Met als centrale regio het Midden-Oosten. Daarom is het zo belangrijk dat nagedacht wordt over de mogelijkheden om minder afhankelijk te worden van die olie. Dat doet o.m. Christopher Steiner, een journalist van het tijdschrift Forbes, in een vraaggesprek.
Natuurlijk zijn we daarmee niet af van oorlogen: water bv. kan minder vlug vervangen worden dan olie…
Voor studenten en wetenschappers, geïnteresseerd in de mechanismen van de evolutie, is dit besproken boek blijkbaar zeer interessant. Het stelt de belangrijke vraag of de kolonies van mieren en bijen kunnen worden gezien als ‘superorganismen’, dwz als het equivalent van een organisme, ditmaal niet op basis van cellen en weefsels maar van nauw samenwerkende dieren. En of de evolutie gebeurt via dergelijke superorganismen. De schrijver van het artikel heeft daar zijn twijfels over en noemt dergelijke kolonies liever ‘families’ zoals ook Darwin heeft gedaan.
Misschien is het niet zo goed geweten, maar de EU is de voornaamste economische partner van Israël. Daarom is de discussie over de houding van de EU tegenover Israël niet zomaar vrijblijvend: kan Europa zomaar verder gaan met het versterken van die relatie, nu Israël door de oorlog in Gaza nogmaals heeft getoond zich van mensenrechten en internationale afspraken niets aan te trekken. De discussie is volop bezig, en is niet simpel. Dat blijkt uit het artikel van Isabelle Avran in “Le monde diplomatique”.
Dat uitgerekend de Amerikaanse president Obama in zijn eerste politieke speech op Europese bodem heeft gepleit voor een kernwapenvrije wereld, kan niet genoeg worden benadrukt. Daarom haal ik hier graag de mening aan van Prof. Dr. Tom Sauer, die onze ‘kwaliteitskrant’ ervan beschuldigt daar niet de nodige aandacht aan te hebben gegeven, zelfs onjuist te hebben bericht.
Terug van een achtdaagse cruise op de Nijl, door het land van één van de oudste beschavingen. Indrukwekkend, maar soms een beetje teveel van het goede, vooral van het toeristische gedoe rond de tempels en graven. Maar ja, de tijd van de pioniers is voorbij en de vloek van de farao’s is bedwongen. Zo kunnen gewone stervelingen als jij en ik ook het resultaat van die beschaving, die drieduizend lange jaren stand hield, gaan bewonderen. Terug komen en weer geconfronteerd worden met de ups en downs van de nationale en vooral de internationale politiek valt wel niet mee, moet ik zeggen.
Intussen wou ik toch even kwijt dat er in Egypte weinig te merken viel van het voorbije drama in Gaza, tenminste niet voor de Westerse toeristen. Ik denk wel dat de gewone Egyptenaren het gebaar van Erdogan in Davos zullen geapprecieerd hebben. Maar omdat Egypte voor een groot deel van zijn buitenlandse deviezen afhangt van het toerisme, wordt de toerist langs alle kanten geknuffeld en van zijn euro’s verlost. Merkwaardig ook: er is overal sprake van euro’s, de dollar is van de kaart verdwenen en de Amerikaanse toerist blijkbaar evenzeer, toch in Opper-Egypte (van Luxor tot Aswan).
Toen Darwin zijn evolutietheorie uitwerkte, met de natuurlijke selectie en de overleving van de meest aangepaste, had hij er nog geen idee van hoe die geleidelijke verandering van soorten in zijn werk ging. Dat is pas duidelijk geworden in de laatste vijftig, zestig jaar. Darwin zelf geloofde op het laatst van zijn leven dat Lamarck, die sprak over overerving van verworven eigenschappen als oplossing voor die verandering, wel eens de oplossing had. Achteraf bleek hij zich daarin te hebben vergist. Dus weg Lamarck, leve Mendel!
De laatste jaren echter is Lamarck weer op het toneel verschenen. Blijkbaar zit de zaak toch wat ingewikkelder in elkaar. En zit de evolutie niet alleen in onze genen, maar ook in zogenaamde epigenetische veranderingen. Lees dit artikel en je kan er wat meer over meespreken…
Niemand zal er wel aan twijfelen dat in ons menselijk lichaam de hersenen het belangrijkste onderdeel zijn voor bewustzijn en ervaring. Maar of dat bewustzijn en die ervaring te herleiden is tot een (chemische bepaalde) activiteit van onze hersenen, dat is een kapitale vraag. Er wordt de laatste tijd veel over nagedacht en geschreven (Dennett heeft er een heel boek aan gewijd) maar ver staan we blijkbaar nog niet. Dus ook de auteur van het hier besproken boek, Ray Tallis, heeft niet het definitieve antwoord in petto.
Maar zoals het hoort in de wetenschap, brengt elk nieuw inzicht ons een stapje verder!
Vandaag, de laatste dag van het jaar 2008, past het even na te denken over wat ik het mysterie van de tijd zou noemen. Niet de tijd, die we nauwkeurig hebben leren meten, maar de tijdklok, die tikt in elk levend wezen. Is het inderdaad werkelijk zo dat we de strijd met die tijd voortdurend verliezen, zoals de twee schrijvers van een boek over de tijd, nl. Russell G. Foster en Leon Kreitzman beweren? Dat maw niet wij de tijd controleren, maar de tijd ons?
We hebben inderdaad een leven opgebouwd waarin niet ons innerlijk tijdsbesef lijkt te bepalen wanneer we iets doen, maar de klok van ons moderne leven. Jaren geleden vertelde me een vriendin, die haar zuster in New York ging bezoeken, dat daar de supermarkten 24 uur op 24 uur open zijn, en dat je daar om vier ’s nachts kunt gaan winkelen en moet aanschuiven voor de kassa, omdat zo veel meer mensen blijkbaar in hun dagelijkse leven geen rekening meer houden met dag of nacht… En de meeste van ons hebben al wel eens ervaren wat het effect is van een lange vlucht: de jetlag, die er meestal op volgt. Maar schijnbaar beschikken we over allerlei middelen om mogelijk te maken dat we dat natuurlijke, innerlijke tijdsbesef over het hoofd zien en bestrijden.
Maar, zeggen de auteurs van het boek, de innerlijke klok blijft niettemin heel belangrijk in het leven van de mens. Wat de wetenschappers daarover te zeggen hebben, kan je lezen in dit artikel, geschreven naar aanleiding van dat boek. Het is geen gemakkelijke lectuur, maar ja: het nieuwe jaar is op komst, en meteen ook de noodzaak om wat dieper op heel wat dingen in te gaan.
Ik wens al mijn lezers toe dat dit nieuwe jaar daartoe de gelegenheid geeft!