Dat we met Bush in de VS een stap achteruit hebben gezet op politiek en moreel gebied is voor mij sinds lang heel duidelijk. Het wordt nog maar eens dik in de verf gezet in het artikel van Ignacio Ramonet, hoofdredacteur van ‘Le Monde Diplomatique’. Het moet er ons toe aanzetten blijvend steun te geven aan mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International. En te blijven protesteren tegen dat soort politiek, hoe idealistisch en wereldvreemd het misschien ook klinkt!
Gestoten op een figuur, die in de VS blijkbaar heel bekend is maar waar ikzelf nog nooit had van gehoord. De Russin Alisa Rosenbaum, die in 1926 vanuit St.Petersburg naar de VS emigreerde, daar de naam Ayn Rand aannam, en uitgroeide tot een icoon van het rechtse, conservatieve kapitalisme. Haar boeken, fictie en non-fictie, waren een bizarre (nog zacht uitgedrukt), morele verdediging van een kapitalisme dat gebaseerd was (en is) op doorgedreven eigenbelang en individualisme. Een kapitalisme dat in hét uitverkoren land, dat voor haar de VS was, als fictie meer dan als realiteit, tot bloei kwam.
Om de huidige rechtse kringen in de VS te verstaan kan een kennismaking met deze merkwaardige vrouw en haar onbeschaamd egoïsme heel nuttig zijn. En de vreemde combinatie van die ‘filosofie’ met een conservatief christelijke overtuiging in sommige kringen iets meer verstaanbaar maken.
Over een andere hoogst merkwaardige figuur, Flavoj Zizek, die in het artikel over Rand ook ter sprake komt, kan je in dit artikel iets meer vernemen. Het lijkt wel een defilee van would-be filosofen…
Ik vrees alleen maar dat dergelijke ‘filosofieën’ hun tegenbeeld oproepen en realiseren, dat van de ‘radikale verliezer’, zie Hans Magnus Enzensbergerin ‘Der Spiegel’, internationale editie.
In tegenstelling tot wat hier over het India en zijn ‘godsdienstigheid’ wordt gedacht en gezegd, aldus Amartya Sen, heeft het rationele en wetenschappelijke liberale denken in dat land wel degelijk een traditie, langer dan die van het Westen. De Hindoegodsdienst is wat betreft het geloof in god en goden volgens hem heel sterk agnostisch van inslag.
Lowell Monke is een man uit Iowa (VS), die gedurende 17 jaar les gegeven heeft aan kinderen over en met computers. Zijn ervaring heeft hem enkele overtuigingen aan de hand gedaan, die indrukwekkend zijn. Zo zelfs, dat ik als ‘meester’ in een lagere school alle computers de deur uit zou gooien…
De opbouw van een nucleair wapenarsenaal tijdens en na de oorlog door de twee grootmachten van weleer blijft veel mensen beroeren. De wereld leeft sindsdien, tot vandaag de dag, op een kruitvat. Het getuigenis van Hans Bethe, één van de eerste wetenschappers van het nucleaire uur, is daarom zo interessant. Ik vrees dat het niet veel zal helpen, maar misschien zullen toch enkele mensen door zijn visie worden overtuigd en ter gelegener tijd uit hun kot komen!
De Franse filosoof André Glucksmann heeft het in dit interview over haat en vijandschap in deze tijden van terrorisme. Dit naar aanleiding van zijn nieuwste boek: “Le discours de la haine”. Terwijl vijandschap de andere steeds wil straffen, verachten of onderwerpen, heeft de haat steeds de dood als horizon. Een niet zo prettige gedachte, als je bedenkt dat we in een tijd leven waarin de haat blijkbaar een collectief fenomeen is geworden.
Het klinkt misschien een beetje hard, maar het is nu eenmaal de werkelijkheid: van onze utopieën over de strijd tegen de armoede in de wereld is nog geen enkele arme rijk geworden. Wij zijn er enkel beter van geworden: we zijn er immers van overtuigd dat “er iets aan wordt gedaan” en leiden rustig ons rijk leventje verder. Wat is er aan de hand? De arme mensen in het Zuiden leven niet van onze utopieën, maar van de bescheiden initiatieven, die hier en daar een gevecht winnen tegen ziektes en armoede. En zolang ze daar in het Zuiden niet zelf orde op zaken stellen, en hun politieke en sociale systemen niet een grondige opkuisbeurt geven zal het cijfer van hen, die onder de armoedegrens leven, niet naar beneden gaan. Dat beweert althans een zekere William Easterly, professor economie aan de Universiteit van New York.
Het beeld dat de bekende film “Amadeus” schetst van de vrouw van Mozart beantwoordt nog maar eens totaal niet aan de werkelijkheid. Dat beweert althans Jane Glover, die een boek schreef over de vrouwen van Mozart. Misschien schetst de film, hoe boeiend en fascinerend hij ook mag zijn, meer de hedendaagse visie op een figuur als Mozart dan de historische werkelijkheid. En natuurlijk vooral dan ten koste van de vrouw.
In heel wat musea van Europa liggen de resten van veenlijken, die de laatste eeuwen zijn opgegraven. Hét voorbeeld bij uitstek is de Tolundman in het museum van Silkeborg in Denemarken. Bij tentoonstellingen van deze vondsten in de Nieuwe Wereld, is blijkbaar een hele commerciële machinerie op gang geschoten, die de afbeelding van die lang overleden mensen op alle mogelijke manieren aan de man wil brengen, op vlaggen, kopjes, postkaarten enz. Wijnand van der Sanden, archeoloog in Drente (waar in het museum ook zo’n vondst tentoongesteld is) vraagt zich af of de Amerikaanse musea daarmee geen grens overschrijden. Die vraag is ongetwijfeld ook geïnspireerd door de band die bepaalde inheemse volkeren (o.a. de aborigines in Australië) nog steeds bindt met hun voorouders. Een band, die in onze geïndividualiseerde maatschappij blijkbaar helemaal is verdwenen.
De pagina, waar ik hier naar verwijs, geeft een aantal korte artikels, die in het blad The Public Interest, dat ophoudt te verschijnen, zijn verschenen in de loop van de jaren. Ze gaan over de verhouding van de wetenschap en de politiek, of liever over de verantwoordelijkheid van de wetenschappers ten overstaan van maatschappelijke problemen. Kies en lees!
Bespreking van een boek van een zekere Michael S. Gazzaniga over de bijdrage die de neurologie kan leveren in het bepalen en uitklaren van ethische vraagstukken, zoals het begin en einde van het leven, euthanasie enz. De bespreking alleen al is interessant omdat ze heel wat vragen aanraakt waarmee we bijna elke dag worden geconfronteerd in deze moderne tijd.
President Bush heeft zich achter de idee geschaard dat creationisme in de scholen moet worden onderwezen. Dat niet iedereen in de VS daarachter staat blijkt maar al te duidelijk uit de reactie van de American Geophysical Union. Dit voor al wie denkt dat de Amerikanen allemaal crazy zijn.