andrebogaert.be

Moshe Lewin, professor emeritus van de Universiteit van Pennsylvania (VS) schreef een moeilijk maar blijkbaar heel interessant boek over de Sovjet-Unie. Het zal heel wat vrienden en vijanden van de gewezen supermacht in het harnas van de discussie jagen. Hij betoogt dat de Sovjet-Unie niet mag gezien worden als een ongelukkige overgang tussen het pre-revolutionaire Rusland en het huidige. Het sovjet-systeem heeft de hele samenleving van Rusland in al zijn aspecten beïnvloed, onderste boven gekeerd, veranderd. Neem alleen al maar de urbanisatie, die niet meer weg te denken is. Voor kenners en geïnteresseerden wellicht een must!

II.C. Het oecumenisch-hellenistische paradigma van de christelijke oudheid

C. II. 6 Strijd om de orthodoxie (de juiste leer)

Het gevolg van deze verandering: in het begin van de vierde eeuw zal een strijd om de

C.II. Het oecumenisch-hellenistische paradigma van de christelijke oudheid

C.II.5 Paradigmaverandering in de visie op Christus

Waaruit bestaat die volledige verandering, die zo zware gevolgen zal hebben?

• in plaats van een naar de toekomst gericht apocalyptisch-tijdelijk heilsschema (aardse leven – lijden, dood en opwekking van Jezus – wederkomst) denkt men nu voornamelijk van boven naar onder in een kosmisch-ruimtelijk schema: voorafbestaan – nederdaling – hemelvaart van Gods zoon en Verlosser.
• in plaats van bijbels-concreet te spreken (uitspraken van Jezus – verhalen – hymnen – doopbelijdenissen) spreekt men nu over de verhouding van Jezus tot God in ontologische begrippen (begrippen, die het ‘zijn’, het ‘bestaan’ weergeven) van de eigentijdse hellenistische metafysica. Griekse begrippen als ‘hypostasis’, ‘ousia’, ‘physis’, ‘prosopon’ of latijnse als ‘substantia’, ‘essentia’, ‘persona’ beheersen de discussie.
• in plaats van in te gaan op het dynamische openbaringsgebeuren van God door zijn Zoon in de Geest in de geschiedenis van deze wereld, verplaatst zich het zwaartepunt van de reflexie naar een eerder statische beschouwing over God an sich in zijn Eeuwigheid en in zijn innerlijke, ‘immanente’ natuur en daarmee ook naar de problemen van de preëxistentie van de drie goddelijke personen. De vraag is niet meer, zoals in het Nieuwe Testament: hoe verhoudt Jezus, de Messias, zich tot God, maar steeds meer: hoe verhouden Vader, Zoon en Geest zich sinds eeuwigheid ten opzichte van elkaar?

Vanaf juni 2005 kunnen de bibliofielen hun geluk niet meer op, want dan start de mogelijkheid om op het net boeken te lezen uit de belangrijkste bibliotheken van de VS, later gevolgd door andere. Google is aan zijn zoveelste stunt toe. Het gaat hier natuurlijk om boeken die tot het publiek domein behoren, waar dus geen auteursrechten meer van toepassing op zijn. Meer hierover in dit artikel van “Le monde“, dat tevens de mogelijkheid biedt om een voorstelling, in het Engels, van het project te bekijken.

Uit de discussie over de verhouding geloof-wetenschap blijkt dat de meeste mensen, die resoluut kiezen voor het geloof en de wetenschap verwerpen, van wetenschap zo goed als niets afweten. Hoe meer men zich met wetenschap bezighoudt, beweert Helen Pearson, des te meer vertrouwen heeft men in de resultaten ervan. De grote moeilijkheid is: hoe breng je die interesse voor wetenschap de mensen bij? In kwesties zoals bv. het stamcellenonderzoek laat men zich meestal leiden door morele overwegingen over het vernielen van menselijke embryo’s en niet door kennis van de techniek, die daarbij wordt aangewend. Of is het kiezen voor wetenschap ook een vorm van geloof?

C.II Het oecumenisch-hellenistisch paradigma van de christelijke oudheid

C.II. 5 Paradigmaverandering in de visie op Christus

Hier heeft zich de meest ingrijpende en voor de toekomst belangrijkste verandering voorgedaan: de overgang van het joodschristelijke denken over Jezus van Nazareth naar het hellenistische denken over Jezus Christus .

Origines, theoloog uit het egyptische Alexandrië van de derde eeuw na Christus, is de auteur van de eerste systematische, wetenschappelijke theologie (

Is religie ons meegegeven in de evolutie van onze hersenen? Neurologen zijn daarnaar op zoek, en blijkbaar met groeiend sukses. Het artikel van Ian Sample uit “The Guardian” stelt het probleem en geeft een zicht op de stand van zaken. In zijn artikel spreekt hij over het feit dat sommige mensen in hun Godsgeloof worden gesterkt door een tragedie als de tsunami, iets wat mij onbegrijpelijk lijkt. En ook over de ontvankelijkheid voor religie van mensen, die lijden aan epilepsie. Dat deed me denken aan het boek van Karen Armstrong, dat ik onlangs las: “De wenteltrap. Mijn weg uit de duisternis” (De Bezige Bij, Amsterdam, 2003). Daarin beschrijft ze precies hoe ze tot de bevinding is gekomen dat haar hang naar religie, die haar trouwens een aantal jaren in het klooster bracht, in verband stond met haar aanvallen van epilepsie. En nog een boek, dat mensen kan boeien die met die thematiek bezig zijn: Andrew Newberg (vermeld in het artikel), Eugene D’Aquili en Vince Rause: “Waarom God niet verdwijnt” De neurologie van mystieke en religieuze ervaringen”, Het Spectrum, Utrecht, 2002. Aanbevolen lectuur!

Als je dat nog niet weet, dan moet je zeker naar het artikel van Matthew Huber, assistent-professor aan de Purdue University in de VS. Als zoon van hippie-ouders groeide hij op langs de stranden van Hawai, en nam zijn jongensdromen weer op aan de univ. Via computermodellen van vroegere klimaatveranderingen probeert hij inzicht te krijgen in de nabije en verdere toekomst van onze groene planeet. Niet zonder belang voor onze achter-achter-kleinkinderen!

Wie als progressief denker vandaag de dag de internationale politiek in de media volgt, wordt soms verplicht de bittere kelk van zijn vermeende verkeerde inschattingen tot op de bodem ledigen. Dit zou misschien weer het geval kunnen zijn na de lectuur van dit artikel, dat verscheen in de Engelstalige editie van “Der Spiegel” . De auteur vergelijkt de Oostduitsers van 1987 met de Iraquis, de Syriërs en de Jordaniërs van nu. Je zou geneigd zijn te denken dat die auteur een Amerikaan is, maar nee, naar zijn naam te oordelen is het een Duitser, een Europeaan. Ik ben in elk geval geneigd te denken dat die man dringend geschiedenis moet gaan studeren.

C.II Het oecumenisch-hellenistische paradigma van de christelijke oudheid

C.II.4 Zijn christenen anders?

Wat de maatschappelijke kwesties betreft, was de positie van de christenen niet eenduidig:

• ook als ze de keizercultus verwierpen, waren de christenen over het algemeen loyaal tegenover de staat, volgens het woord van Jezus in het evangelie van Marcus (12,17):
  
  
  By andre in GESCHIEDENIS CHRISTENDOM  .::. (Add your comment)

Uit wat Brooke Allen schrijft over de grondwet van Amerika, kunnen we maar één besluit trekken: Bush en de fundamentalistische christenen, die pal achter hem staan, zijn zo on-Amerikaans als maar groot is. De grondwet van Amerika, en de “Founding Fathers” hebben met God zo goed als niets vandoen, en nog minder met een christendom, dat zij allemaal op hun manier bekritiseerden en interpreteerden. Maar het is zoals de auteur zegt: als je een leugen altijd maar blijft herhalen, gaan de mensen het op de duur geloven.

Nu het verdrag van Kyoto in werking is getreden, worden we in Europa meer dan ooit geconfronteerd met uitdagingen, die een globaal antwoord eisen. Het volstaat niet meer hier en daar wat oplapwerk te doen, we moeten er echt tegenaan. Jacqueline McGlade, van het Europees Milieu Agentschap schetst het brede kader van die immense taak.