andrebogaert.be

Friedrich Nietzsche heeft het lang geleden al gezegd: ook nadat we de religie eventueel overboord hebben gegooid, blijven we zitten met schuldgevoel en verontwaardiging als uitingen van een door het christendom doordesemde cultuur. We richten die agressieve gevoelens meestal niet direct op de buitenwereld, maar naar binnen, op onszelf. En de bekommernis om het milieu heeft de plaats ingenomen van meer religieuze overwegingen.
De auteur van dit artikel zegt niet dat het milieu en de zorg ervoor onbelangrijk zijn, integendeel, maar hij wijst er op dat het bewustzijn van onze geneigdheid tot schuld en verontwaardiging ons er moet voor hoeden fanatiek of obsessief te worden ook in deze nobele zaak. Dat zal ongetwijfeld bijdragen tot onze geestelijke gezondheid en tot betere relaties met elkaar.

Ik heb van de nieuwste film Avatar slechts enkele korte episodes en enkele foto’s gezien. Dat hij zoals Monbiot beweert een diepere betekenis heeft, wist ik niet. Maar dan, wat voor een betekenis! In mijn geschiedenis van Amerika ben ik daar al uitvoerig op ingegaan: de ‘uitmoording’ van de oorspronkelijke bewoners van dat continent, weliswaar meestal door ziektes, meegebracht door de Europeanen, maar mee in de hand gewerkt door de slechte behandeling van die mensen.
Je kan dus best begrijpen dat hele groepen mensen in de VS niets van die film moeten hebben. We zijn inderdaad meesters in het ontkennen van de eigen geschiedenis met zijn falen en misdaden… (zie het verhaal van de Duitse musicus).

Pas in de vijftiende eeuw is Indonesië veroverd door de Islam, nee niet met militaire middelen, maar door handelscontacten. Toch bleven het hindoeïsme en boeddhisme in bepaalde praktijken en rites leven, diep onder het oppervlak van een bekering tot de Islam. Sinds enkele tientallen jaren echter probeert een militante, fanatieke vorm van de islam die sporen uit te wissen.
Het verhaal daarover is geschreven door een Indiër, opgevoed in het hindoeïsme, en moet dus misschien met een klein korreltje zout gelezen worden. Maar het doet toch nadenken over de weg, die al te veel mensen in de Islam vandaag de dag blijkbaar inslaan, een weg van fanatisme en onverdraagzaamheid.

De meeste oorlogen en grootste inbreuken op de mensenrechten gebeuren vandaag ver buiten onze westerse wereld. Dat brengt sommigen onder ons ertoe te vergeten dat wij hier in het Westen die in feite uitgevoerd hebben naar de niet-westerse wereld. En dat we bij het terecht aanklagen van die misdaden best niet doen alsof wij zonder schuld zijn.
Het verhaal van één van de belangrijkste Duitse musici van de naoorlogse tijd moeten we lezen als een herinnering aan wat wij in ons christelijke Westen tot heel kort geleden uitgespookt hebben: een onbegrijpelijke, cynische, laffe moord op miljoenen onschuldige mensen. Nee, wij hebben er zelf niet aan meegedaan, dat geluk hebben we gehad. Maar velen onder ons hebben in die tijd gezwegen, en sommigen zwijgen nu nog steeds, wanneer zoiets bekend geraakt.

Je kan dit relaas ook in het Duits lezen, de taal waarin het oorspronkelijk werd geschreven, door een collega-musicus. En vertaal het dan maar naar onze tijd toe…

Vijftien jaar geleden verscheen het boek van John Bellamy Foster met die titel. De auteur erkent dat hij in die tijd nog te optimistisch was: de situatie is erger dan hij zelf voorzag. Vooral in Zuid Azië is de toestand alarmerend.
Waar wachten de beleidsmensen nog op om het tij alsnog te keren? Kunnen we ons nog permitteren een internationale conferentie te laten mislukken?

Zoals je al wel weet, heeft onlangs de huidige paus drie mensen tot dienaren van God verklaard, voorstadium voor de zalig- en heiligverklaring: Pius XII, Johannes-Paulus II en Jerzy Popieluszko, een Poolse priester die in 1984 door de geheime politie werd vermoord.
Vooral de geste van de paus naar zijn voorganger Pius XII roept veel weerstand op. In ons land heeft Dirk Verhofstadt protest laten horen. In dit artikel reageert Philippe Bilger, algemeen advokaat bij het beroepshof in Parijs. Een reactie, die m.i. recht doet aan het voor en tegen van een dergelijke stap van de paus, maar tot het besluit komt dat Benedictus XVI het beter niet had gedaan.

De geschiedenis van de revoluties beperkt zich meestal tot de grote drie: de Amerikaanse, Franse en Russische revolutie. De andere, minder bekende revolutie is die van het Engeland uit de zeventiende eeuw. Volgens de historicus Steve Pincus vormde de revolutie van 1688 het Engeland, dat met behulp van het Nederlandse model zou evolueren naar de moderne door handel en economie gedomineerde samenleving, die we nu nog kennen. Zonder die ‘glorierijke’ revolutie was er geen sprake geweest van de andere omwentelingen in Amerika en Europa.

Hier lees je de reactie van Monbiot op de mislukking van de milieutop in Kopenhagen. Het is in feite op oproep tot al de lezers om wakker te worden en de straat op te gaan: niet met duizenden zoals nu in de aanloop naar Kopenhagen is gebeurd, maar met miljoenen.
Als wens voor 2010 kan dit tellen: een gelukkig en voorspoedig nieuw jaar, met een inzet voor onze moeder aarde die alles overtreft wat we vorige jaren hebben gedaan. De beleidsmakers hebben eens te meer gefaald, het zal echt van ons moeten komen.

Als Monbiot er niet in slaagt je te overtuigen, lees dan dit. En ga daarna aan de slag.

De laatste tijd ondervond ik dat weinig mensen wisten wat Canada in de Albertaprovincie aan het doen is. Daar wordt de ontginning gepland van olie uit teerzand op een ongekende schaal: een gebied zo groot als Groot-Brittannië is bestemd om tot vuile, gepollueerde woestijn te worden omgevormd omwille van het oliegewin. Ongelooflijk brutaal en beschamend voor een land, dat de naam had inzake vrede en milieu een progressieve koers te volgen. Lees maar even wat Monbiot daarover te vertellen heeft. En bedenk daarbij dat ondertussen de top in Kopenhagen een flop is geworden, door de schuld van… ja van wie? van China?

Nagenoeg iedereen zal wel weten dat de Taliban het niet had voor vrouwen. Maar dat onlangs Jimmy Carter gebroken heeft met de kerk van de Baptisten, waar hij zestig jaar lang lid van was, en wél omwille van het standpunt tegenover de vrouw, was mij helaas niet bekend. En doet mijn achting voor deze gewezen president torenhoog stijgen.
In dit artikel beschrijft Francine Prose op een heldere wijze de houding van de religies tegenover de vrouw, over de hele geschiedenis heen. Het was heel erg vroeger, ja, maar we hebben weinig redenen om te denken dat het nu zoveel beter is…

Op dit ogenblik worden in de wereld nog zo’n 6500 talen gesproken. Tegen het eind van deze eeuw zijn volgens kenners de helft ervan onherroepelijk uitgestorven.
Dit is het gevolg van de fameuze globalisatie die we nu in de wereld meemaken, inderdaad. Maar die globalisatie maakt het ook mogelijk de verschillende talen, die alleen een gesproken traditie kennen, op te nemen met recorders en te bewaren voor de toekomst. En zelfs sommige talen (weer) tot nieuw leven te wekken: denk maar aan het Hebreeuws, dat een dode taal was geworden, maar nu door zeven miljoen mensen wordt gesproken; of het Welsh, het Gaelic en het Bretoens, die in onze eigen Europese wereld een nieuwe opleving kennen.
Taaldiversiteit gaat samen met culturele, sociologische en biologische diversiteit: wie tegen het ene vecht, vecht ook tegen het andere, voor een rijkere en diversere wereld voor onze kinderen en kleinkinderen.

Lezen over de opwarming van de aarde, terwijl het nu buiten vijf graad onder nul is, lijkt wel een pleidooi te zijn voor de argumenten van de klimaatsceptici, dwz voor al wie weigert aan te nemen dat de aarde globaal aan het opwarmen is en vooral dat dit de schuld is van de mens. Nochtans lijken alle wetenschappers het er over eens te zijn, al lang, dat de aarde opwarmt en dat CO2 daar voor een deel verantwoordelijk voor is. Maar wat baten kaars en bril, als de uil niet zien en wil, lees maar even enkele van de reacties op het artikel, dat ingaat op de bevindingen van een aantal wetenschappers over het klimaat.