andrebogaert.be

Dat specifieke beleidsterreinen toch in de grondwet opgenomen zijn heeft dan ook alles te maken met het eigenaardige statuut van deze tekst. In feite gaat het hier om een grote coördinatietekst tussen de verschillende verdragen die de grondregels van de Unie hebben bepaald of gewijzigd (Verdrag Van Rome, de Akte, Maastricht, Amsterdam, Nice, en nog een deel andere teksten). De grondwet is dus in de eerste plaats een verdrag, geen echte grondwet. De bestaande verdragen werden nu allemaal samen in één tekst gegoten en hernomen om een overzichtelijker geheel te maken. Hier en daar werden ook nieuwe dingen toegevoegd maar al bij al was heel veel van wat er in de grondwet stond gewoon een herneming van oude teksten. Dat verklaart ook de omvang van het document, en het grote aantal protocollen over zaken die men inderdaad normaal niet in een grondwet vindt en vaak over zeer specifieke dingen in individuele landen gaan (de positie van de Tsjechische staalindustrie, om maar iets te zeggen). Dat verklaart ook waarom de verwerping van de grondwet er niet toe leidde dat de werking van de EU werd lamgelegd. De bestaande regels bleven immers van kracht onder de oude verdragen. Zelfs het charter van de grondrechten werd reeds vroeger goedgekeurd en blijft dus behouden of het nu in de grondwet zit of niet, al is het niet altijd even duidelijk wat het juridische statuut van deze tekst is.

Kortom, de nieuwigheden waren alles bij elkaar beperkt en dat verklaart ook waarom men er uiteindelijk zo makkelijk in slaagt een alternatief voor de tekst in elkaar te boksen, zonder dat het woord grondwet nog moet gebruikt worden. In plaats van teksten te hernemen, verwijst men gewoon naar de teksten in oude verdragen en daarmee is de zaak dan opgelost.

Gisteren zag ik op TV Blair in zijn nieuwe rol van bemiddelaar in het Joods-Palestijns conflict. Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? Hoelang nog zal Bush en zijn aanhang misbruik maken van onze goedgelovigheid? Hoe lang zullen ze ons nog wijsmaken dat ze het goed voor hebben met de wereld? Uitgerekend Blair, de trouwe Europese waakhond van de Amerikaanse politiek, als bemiddelaar in een conflict dat zijn bazen in Amerika zorgvuldig levend houden!
Lees maar even dit artikel en je weet wat ik bedoel.
Misschien moet ik me wat meer gaan interesseren voor onze toekomstige eerste minister, die moeite heeft met het onderscheid tussen de Brabançonne en de Marseillaise. Daar kan je tenminste nog eens mee lachen.

De grondwet: falen van het beleid van het grote gebaar.

Hiermee zijn we aanbeland met de laatste

Chomsky is bekend om zijn tegenstand tegen de huidige buitenlandse politiek van zijn land. En als je zijn artikel aandachtig leest, kan je er niet onderuit: hij heeft een scherpe en naar mijn gevoel juiste kijk op de echte motieven en belangen die spelen bij het bepalen van die politiek. Verplichte lectuur voor al wie kritisch de politiek van de machtigste speler op het wereldbord volgt.

Maar daarmee is de toekomst van het Europese Buitenlands- en Veiligheidsbeleid nog niet verzekerd. Naar aanleiding van de discussie rond de Europese grondwet, waarin de hierboven beschreven regelingen grotendeels hernomen en aangevuld werden, vroegen sommigen zich openlijk af of het wel kon om het buitenlandse beleid over te laten aan een orgaan waarover elke directe controle ontbreekt. Los van het feit dat controle over buitenlands beleid en defensie ook voor nationale parlementen vaak een heikele klus is, hebben deze critici een punt. De invloed van het Europese parlement is immers beperkt en die van de nationale parlementen uiteraard ook.
Anderen stellen zich openlijk de vraag of het wel wenselijk is dat Europa een militaire macht ontwikkelt. Zulke geluiden hoort men niet enkel bij traditioneel antimilitaristische en pacifistische groepen. Ook de neutrale Europese landen, intussen met uitzondering van Zwitserland allemaal lid van de Unie, hebben zo hun vragen bij bepaalde ontwikkelingen. Zij zijn zelf traditionele vredeshandhavers in het kader van de Verenigde Naties en zeker niet geneigd om zich via de omweg van de EU te laten meeslepen in operaties die niet gedekt zijn door het fiat van de Verenigde Naties of zeer vergaande interpretaties aan een VN-mandaat geven. Hier speelt dus, naast de traditionele invalshoeken van de groten, ook de neutralistische traditie, die evenzeer een Europese traditie is.

De VN-goedkeuring voor operaties (of het ontbreken daarvan) was ook één van de grote punten bij wat ongetwijfeld de grootste mislukking van het Europees buitenlands beleid van de laatste jaren mag worden genoemd: de Irak-crisis van 2003 en de totaal tegengestelde houdingen die de Europese leden van de VN-veiligheidsraad aannamen. Toevallig waren naast Frankrijk en Groot-Brittannië (permanent lid) ook twee andere grote Europese lidstaten, Duitsland en Groot-Brittannië, in de aanloop naar
de oorlog in Irak lid van de Veiligheidsraad. Waarbij Spanje en Groot-Brittannië de kant van de Amerikanen kozen en Frankrijk en Duitsland (waar op dat ogenblik een roodgroen coalitie aan de macht was) de leiding namen van de oppositie.
De Europese Unie werd verscheurd door de kwestie. De Amerikanen gooiden olie op het vuur door de tegenstanders af te doen als het

Daarnaast zijn er diverse agentschappen en studiediensten, die niet afhangen van de Commissie, wel van de Raad.. Belangrijk is ook dat sinds het Verdrag van Amsterdam de Unie zichzelf ook militaire taken heeft toegekend die de basis moeten vormen van het gemeenschappelijke veiligheids- en defensiebeleid. Deze zogenaamde

Terwijl het ene record na het andere sneuvelt, terwijl we hier in Europa en elders in de wereld kreunen onder ongekende hittegolven of weggespoeld worden door overvloedige regen, gaat de discussie maar verder over wie nu eigenlijk schuld heeft aan die bokkesprongen van onze huidige klimaat. Al Gore heeft met zijn film heel wat vrienden gemaakt, maar ook enkele rabiate vijanden. Deze laatsten verwijten hem ons allemaal te belazeren. Heel dat gedoe rond de opwarming van de aarde is volgens hen pure oplichterij in dienst van bepaalde belangen: een inschatting van deze stelling vind je in dit artikel van Noorderlicht. En onder zijn ‘vrienden’ zijn er, die vinden dat hij niet ver genoeg gaat, dat we er slechter voor staan dan hij suggereert: lees maar wat George Monbiot erover schrijft.

Daar tegenover moeten we in ieder geval vaststellen dat de Amerikanen de NAVO bleven zien als de organisatie bij uitstek waarbinnen zij haar relatie tot de Europeanen regelde. Initiatieven van de Europese Unie om sinds 1997 eerste stappen te zetten op het vlak van defensie werden door de Amerikanen met argusogen bekeken. Zij hebben er een punt van gemaakt de legitimiteit van de NAVO te garanderen door enerzijds veel sneller dan de EU uit te breiden naar Oost-Europa en anderzijds de organisatie om te bouwen tot een instrument voor interventie in crisissituaties en vredeshandhaving (Bosnië, Kosovo, Afghanistan).

Dat neemt niet weg dat het Verdrag van Maastricht en zijn opvolgers een sterke impuls gaven in de richting van buitenlands beleid en defensie. De concrete internationale context van de jaren negentig was hieraan zeker niet vreemd. Als voorbeeld kan hier de oorlog in ex-Joegoslavië gelden. Vergeten we niet dat de onderhandelingen van Maastricht plaats hadden op een ogenblik dat de oorlog, eerst in Kroatië, later in Bosnië, in volle hevigheid losbarstte. Hieruit werden een aantal lessen getrokken. Vooreerst werd het eenzijdige optreden van de Duitse minister Genscher rond de herkenning van Kroatië weinig gesmaakt door zijn collega

In de magazine ‘Vanity Fair’ staat een heel interessante analyse over het gebruik en vooral misbruik dat Bush maakt van de geschiedenis van de vorige eeuw om zijn rampzalig buitenlands beleid te rechtvaardigen. Ze stamt van wijlen David Halberstam, een Amerikaans journalst, bekend o.m. voor zijn artikels over de oorlog in Vietnam. Veel leesgenot!

De tweede pijler: naar een gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid.

De tweede pijler van Maastricht werd gevormd door het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid. Uiteraard werd hierbij verder gebouwd op de reeds bestaande Europese Politieke Samenwerking (EPS) maar Maastricht ging verder.Voor het eerst verbonden de lidstaten er zich toe hun buitenlands beleid daadwerkelijk te coördineren en voor het eerst viel ook het woord veiligheid, wat een heel behoedzame aanzet was voor een Europese bevoegdheid inzake defensie en militaire zaken. Het dient gezegd dat het buitenlands en veiligheidsbeleid aanzienlijk is geëvolueerd sinds het Verdrag van Maastricht. Met name in het Verdrag van Amsterdam (1997, van kracht sinds 1999) en het latere Verdrag van Nice werden een aantal wijzigingen doorgevoerd. Zo was er in Amsterdam sprake van een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid wat dus een stap concreter is dan enkel

De eerste pijler van Maastricht: naar de euro