andrebogaert.be

Voor wijlen Stephen Jay Gould was het vrij simpel: wetenschap houdt zich bezig met de fysieke werkelijkheid, religie (of als je wil godsdienst) met de moraal. Die twee domeinen overlappen elkaar niet, en dus kan wetenschap en religie perfect samengaan.
Voor heel wat mensen is dit nonsense. En inderdaad: heel wat wetenschappers hebben in het verleden uitspraken gedaan over dingen waar de religie zich mee bezig houdt en anderzijds hebben veel religies in het verleden en ook nu nog uitspraken gedaan over dingen waar de wetenschap eigenlijk mee bezig is. Dus wel degelijk overlappingen en dus discussie en strijd. Zeker wanneer neurologen bv. uitspraken doen over de hersenen en hun functie, en onvermijdelijk terecht komen bij kwesties van moraal; en wanneer religies allerhande uitspraken doen over de aarde, haar verleden en haar toekomst.
Je kan natuurlijk met de filosoof Roger Scruton zeggen dat “onvervalste wetenschap en echte geloof niet in conflict kunnen zijn”, maar dan moet je me wel definiëren wat beide termen betekenen en hoe die functioneren. Daar gaat het juist om. Misschien kan dit artikel je op weg helpen!

Ik ken noch de persoon noch de achtergrond van de John Feffer is, die dit artikel “The Lies of Islamophobia” schrijft, maar je moet het lezen. Het is gewoon schitterend. De angst en obsessie voor de Islam, die nu bij de conservatieven en rechtse extremisten in de VS en in Europa (denk maar aan Wilders) hoge toppen scheert en aanleiding geeft tot verdraaiingen van de geschiedenis en miskenning van de ‘andere’, zat er bij de Europese christenen, die in de elfde eeuw op kruistocht gingen, al diep in.
Hij begint bv. bij het geval van het ‘Chanson de Roland’ dat de aanval beschrijft van de ‘Saracenen’ op de achterhoede van het leger van Karel de Grote in het Noorden van Spanje. Het is al lang geweten dat het historisch feit, waarop deze ballade teruggaat, niet een aanval van Saracenen was maar van Basken , die woedend waren om de vernietiging van één van hun steden door dat leger van Karel. Maar een paar eeuwen later worden die Basken in het lied plots Saracenen, want de christenen zijn begonnen aan de Reconquista van het Iberisch Schiereiland op de Moren (Saracenen) en deze laatste moeten natuurlijk als bedriegers en moordenaars worden afgeschilderd.
Enzovoort, enzoverder…We zijn negen eeuwen verder en dezelfde verdraaiingen en obsessies spoken nog steeds rond in de geesten van ontelbare christenen (als we die naam hier mogen gebruiken). Lees Feffer!

Een goede commentaar op de recente verkiezingen in de VS lees je zoals heel dikwijls in de Monde Diplomatique!

Als de Republikeinen de verkiezingen in de VS winnen wordt de wereld weer een beetje onveiliger, schrijft Juan Cole in een column.
Dat is ondertussen gebeurd, tenminste wat het Huis van Afgevaardigden betreft: daar hebben de democraten hun meerderheid ruim verloren. En we kunnen ons enkel troosten met de gedachte dat het buitenlands beleid uiteindelijk meer door de president wordt bepaald dan door het Huis. Maar of dit een garantie is voor de beloofde ‘andere’ politiek van de VS, is gezien de ervaring van de eerste twee jaar van Obama’s presidentschap een open vraag. Een president alleen kan niet zomaar een sinds vele decennia draaiende oorlogsmachine stoppen, laat staan afremmen. Was het Eisenhower niet, die in tempore non suspecto al waarschuwde voor het gevaar van de vorming van een militair-industrieel complex?

Er leven vandaag de dag ongetwijfeld veel mensen, die zich praktisch atheïst noemen, op de eerste plaats hier in Europa. Dat is een beetje anders in de VS, waar het tot de bon ton behoort lid te zijn van één of andere kerk, al sluit dit niet uit dat ook veel van die mensen praktisch atheïst of op zijn minst agnost zijn.
Vandaar dat mensen, die bewust en geargumenteerd het bestaan van een godheid verwerpen, zoals de bekende Richard Dawkins en Daniel Dennett, in de VS waar ze publiceren op veel tegenstand stuiten. Hier bij ons roepen hun geschriften blijkbaar minder weerstand op: het atheïsme is salonfähig geworden…
In de achttiende eeuw was het atheïsme een bewuste keuze van heel wat Europese denkers, die zich verlicht noemden en het bestaan van een godheid loochenden, ook al konden ze dikwijls er niet openlijk voor uitkomen. Daar kan je hier meer over te weten komen.
Misschien wordt het tijd dat we de discussie ook bij ons weer aanpakken. Voor mijn part is Léonard bv. niet zozeer de tegenstander omdat hij er verderfelijke ideeën op nahoudt over homo’s, of oudere priesters-pedofielen, maar vooral omdat hij over de betekenis en waarden van het leven opvattingen verdedigt die ik niet meer kan plaatsen. En dat hij dus van oordeel is dat hij over de menselijke moraal uitspraken kan doen die in mijn ogen althans kant noch wal raken.

Na de val van de Berlijnse muur brak een nieuwe era aan voor de internationale politiek. De vraag naar de toekomst leek bij het einde van de koude oorlog weer volop in de belangstelling te komen. Drie politieke analisten hebben een poging gedaan om die toekomst uit te tekenen en de politici te waarschuwen voor verkeerde keuzes: Fukuyama met zijn fameuze einde van de geschiedenis, Huntington met zijn botsende beschavingen, en Mearsheimer met zijn tragische visie op de machtspolitiek.
Geen van de drie kon voorzien wat op 9/11 van het jaar 2001 gebeurde, een feit dat de Amerikaanse politiek een beslissende wending zou geven, geen kon ook tenvolle bevroeden welk een geduchte tegenstander China zou worden op het politieke toneel in het verre Oosten. Hun visies waren op heel wat punten totaal aan elkaar tegengesteld, en toch zijn er tekenen dat ze alle drie in hun inschatting van de toekomst meer overeenkomsten hebben dan eerst gedacht.
Een interessante beschrijving van dit alles vind je in dit artikel van de Council of Foreign Relations.

Wie een beetje inzicht wil krijgen in de complexe situatie in het Midden-Oosten, kunnen we de artikels van Freddy De Pauw, ooit buitenlandjournalist van de Standaard, gerust aanbevelen. Die verschijnen regelmatig op de site van Uitpers, een initiatief van een aantal gewezen journalisten. Over de relatie tussen Iran en Afghanistan vind je bv. dit artikel van Freddy De Pauw. In hun strijd tegen de Taliban blijken de Amerikanen de…Iraniërs als hun beste bondgenoot te hebben. Of is het president Karzai, die de Iraniërs opvrijt om wat minder op de Amerikanen en Britten, die als vreemde bezetters een slechte naam hebben, te moeten steunen?

In de jaren tachtig van vorige eeuw, toen hier in Europa ettelijke betogingen tegen de installatie van kernraketten en tegen het spook van een nucleaire oorlog werden gehouden, trof me de quote van één of andere Amerikaanse politicus, die beweerde dat ‘vrede’ iets decadents was. Vrede maakte de mensen slap, fantasieloos, oncreatief enz.

Daar dacht ik weer aan toen ik dit artikel las over de hang van de conservatieven naar oorlog. Het is nu dertig later nog meer actueel dan toen. Een oorlog tussen de twee grootmachten was iets ondenkbaar omdat hij zou aansturen op de vernietiging van beide en van de rest van de wereld. Maar nu, met de ‘war on terror’, zoals die woedt in Irak en Afghanistan, en die bepaalde conservatieven willen uitbreiden naar Iran, is oorlog weer blijkbaar aantrekkelijk voor de conservatieven. Als hij natuurlijk zich maar ver genoeg van hun bed afspeelt.

De komende verkiezing in Amerika doet het ergste vrezen voor de democraten en voor Obama, ook al heeft deze laatste zo zijn best gedaan om die ‘war on terror’ verder te zetten. Er doemen zwarte tijden op voor al wie bezorgd is om de toekomst.

In het boek van Jared Diamond: “Zwaarden, paarden en ziektekiemen” (dat ik aan alle lezers erg kan aanbevelen) is er o.m. sprake van de ziektekiemen, die wij, Europeanen, hebben meegevoerd overzee, en die tot meer dan 90 % van de inheemsen in Amerika, die er niet immuun voor waren, hebben gedood. En de auteur verklaart meteen waarom wij er wel immuun voor waren.
De inheemsen in Amerika hebben ons op hun beurt opgezadeld met enkele besmettelijke ziekten, waaronder syphilis. Zo dacht men vroeger althans. Want opgravingen en studie van skeletten in Groot-Brittannië zouden tot een andere conclusie zijn gekomen: op skeletten van mensen, die twee eeuwen voor Columbus in Groot-Brittannië leefden, zouden duidelijke tekenen zijn ontdekt, die er op wijzen dat die aan de fameuze “Amerikaanse” ziekte leden.
Syfilis zou dus niet met Columbus uit Amerika zijn overgekomen, maar al veel vroeger hier bij ons aanwezig zijn geweest; dat blijkt tenminste uit dit onderzoek
Het kan natuurlijk zijn dat de Vikingers een paar eeuwen vroeger syfilis uit Amerika hebben meegebracht….

Wie het geluk heeft de volgende maanden een bezoek te kunnen brengen aan New York , mag, indien geïnteresseerd, niet nalaten de New York Public Library te bezoeken: daar heeft tot februari een tentoonstelling plaats van allerlei manuscripten van de bijbel en de koran. Het thema is: wat we delen met elkaar. Een lovenswaardig initiatief in het New York na 9/11! Zie de commentaar daarop in dit artikel

Ik weet het, het is weer van hetzelfde: Israël laat weer huizen optrekken in bezet gebied, tegen de wil in van de hele wereld, de Verenigde Staten op kop. En wat moeten de Palestijnen weer doen, Abbas op kop? Zichzelf opblazen misschien?
Lees het commentaar van Juan Cole, in het besef dat je dergelijke commentaren zult blijven lezen, tot Israël de hele westbank heeft ‘gezuiverd’ van Palestijnen. En Gaza heeft uitgeroeid.
Er is weer een convooi vertrokken vanuit Cyprus met hulpgoederen aan boord voor Gaza: acht vredesaktivisten, waaronder een joodse overlevende van de Duitse vernietigingskampen riskeren hun leven…

Ter overweging, inzake het statuut van Jeruzalem, deze gastcolumn bij dezelfde Juan Cole van Adrienne Redd

Dit is de naam voor de fossielen, die anthropologen vonden in een grot bij Burgos, Spanje. Deze mensensoort zou de laatste gemeenschappelijke voorvader zijn van de homo sapiens en de neandertaler en een miljoen jaar geleden daar geleefd hebben.
Het speciale aan deze vondst is dat uit de overblijfselen in die grotten zou blijken dat die homo antecessor een kannibaal was.
Naast botten van verschillende wilde dieren uit die tijd vond men ook botten van mensen, die op dezelfde wijze waren bewerkt als die van die dieren, duidelijk dus als resten van maaltijden. Het ging wellicht om botten van rivaliserende groepen.
Heel verbazend is dit niet: ze hadden honger en moesten eten wat er voorhanden was. Toch hebben sommigen er moeite mee zich onze ‘voorouder’ voor te stellen, niet als de stoere jager die mammoeten, holenleeuwen en beren aanviel en doodde maar als een man, die aaseter was en erger nog, zich tegoed deed aan soortgenoten…
Alsof wij er nu zo veel beter aan toe zouden zijn: de mens als naakte aap, weet je wel.