2. De Slavische volkeren
De Slavische volkeren vormen een hoofdtak van de Indo-europese volkerenfamilie, met als bakermat de Oekraïne. Historisch zijn ze pas te achterhalen in de Karolingische tijd. Ze vullen het vacuüm, dat de Oostgermanen achterlieten.
Onderverdeling:
De kerstening van de Slaven is begonnen met het opdringen van de
Met zijn 220 miljoen inwoners is Indonesië het grootste Islamitische land. En met zijn sociale, economische en politieke problemen potentieel de grootste kweekvijver van zelfmoordenaars voor geschifte fundamentalisten. Yenny Wahid, de dochter van Abdurrahman Wahid, gewezen president van Indonesië, gaat de strijd aan tegen de opvatting die de Islam met geweld verbindt en geeft aan wat er kan en moet gebeuren, wil Indonesië niet in het vaarwater van die fundamentalisten terecht komen.
In het Oostfrankische rijk komt in de tiende eeuw, na het uitsterven van de Karolingische dynastie, een sterke dynastie aan de macht in Saksen, het Noorden van het land. Otto I de Grote onderwerpt de andere hertogen (die van Lotharingen, Zwaben en Beieren), verslaat de Hongaren en Slaven (waarmee de verovering van het Oosten en de kerstening van de Slaven een aanvang neemt) en wordt in 962 bij veldtochten in Italië door de paus keizer gekroond in Rome: het begin van het Heilige Rooms-Duitse Rijk.
De droom van Keizer Karel en sommige van zijn opvolgers wordt weer opgenomen: herstel van het Romeinse Keizerrijk. Na wat schermutselingen met de Oost-Romeinse keizer erkent deze laatste Otto als keizer van het Westen. Otto I beschouwde in navolging van Karel de Grote alleen de Frankische gebieden waarin hij als koning werd erkend, als delen van het keizerrijk. Het Westfrankische Rijk hoorde er dus niet (meer) bij. Wel was het in het begin traditie dat de paus ondergeschikt was aan de keizer. Dat blijft echter niet zo en zal in de volgende eeuwen dan ook leiden tot het conflict tussen het
Het gevolg van de crisis van het karolingische rijk door de interne tegenstellingen en twisten tussen de opvolgers van Karel de Grote enerzijds en door de invallen van de Noormannen anderzijds is ingrijpend voor de latere geschiedenis van Europa.
Globaal gezien komt het hier op neer: de keizer of koning boet in aan macht en gezag, de aanzienlijken (de kasteelheren, graven, hertogen, markgraven enz.) veroveren de economische macht (de grond) en met behulp daarvan ook de publieke macht.
Deze ontwikkeling begon reeds onder Karel de Grote. In de vervaltijd van het Romeinse Rijk was het gezag, dat via het leger en de ambtenaren vanuit Rome werd uitgeoefend, stilaan overgenomen door landheren, plaatselijke gezagsdragers, particulieren in feite (zowel Romeinen als
De verbrokkeling en het uiteenvallen van het rijk van de Franken werden in de hand gewerkt en verhaast door nieuwe invallen, die van de Noormannen of Vikingen. Stammen uit Denemarken, Zweden en Noorwegen, die vanaf ongeveer 800 aanvallen ondernemen op Europese kuststreken.
In 793 na Chr. doen ze hun eerste raid op Lindisfarne, een eiland aan de Noordoostelijke kust van Gr-Brittanië, waar ze het klooster grondig verwoesten. Zin voor avontuur, overbevolking en roofzucht zullen wel de voornaamste motieven zijn geweest. Hun schepen hadden een lengte van ongeveer 20 meter, waren midscheeps 5 meter breed, hadden weinig diepgang maar waren niettemin vrij stabiel. Dertig roeiers en tegen de honderd krijgers konden er in. Tegen het jaar 1000 hebben ze met dergelijke schepen zelfs de Atlantische oceaan overgestoken en de kust bereikt van wat later Noord-Amerika zou heten.
De Deense vikingen doen het Frankenrijk aan, waar ze terreur en vernieling zaaien, en via de rivieren tot ver in het binnenland doordringen. Daarna komen Portugal, Spanje en Italië (Toskane) aan de beurt, tenslotte Engeland, dat onder Kurt de Grote zelfs met Denemarken wordt verenigd.
De Noorse vikingen bezetten de eilanden boven Schotland en Ierland, vestigen zich in Ijsland, ontdekken Groenland en tenslotte zelfs
Nu de rust op het cartoonsfront blijkbaar wat is teruggekeerd is het meer dan nuttig even ons licht op te steken bij artikels , die over de mij dierbare vrijheid van meningsuiting ‘sine ira et studio’ proberen te schrijven. Het artikel van Göran Rosenberg is daar m.i. een goed voorbeeld van. Vooral dan omdat de auteur het kader beklemtoont waarin die vrijheid op de juiste manier kan worden geclaimd en beoefend. Mij heeft het sinds de heisa rond de cartoons tenzeerste gestoord dat vooral extreme groepen in de zaak het voortouw hebben genomen: hier bij ons in België mensen van of dichtbij het Vlaams Belang (al dan niet in het zog van de neoconservatieven in de VS), daar de extremistische imams en groepen, die beweren zich te beroepen op de Islam. En het stoorde mij ook dat elk beroep op redelijkheid en eerbied voor de gevoeligheden van anderen werd gezien als lafheid en “onderwerping”. Misschien heb ik het verkeerd voor en ben ik een verdomd naieve idioot (waar heb ik dat nog gehoord?) wanneer ik van oordeel ben dat zulke meningsverschillen niet door conflict maar door dialoog moeten worden opgelost.
Onder Karel de Grote, zoon van Pippijn, ging de verovering verder. Hij versloeg in Italië de Longobarden en riep zichzelf uit tot koning van Italië. In het Zuidwesten veroverde hij Narbonne (in Aquitanië) op de Moslims, maar in Noord-Spanje liep het minder goed af en moest hij zich tevredenstellen met een Spaanse mark (=grensprovincie) in het Noorden, met als stad Barcelona.
Geen woord wordt zo misbruikt in de huidige internationale context als dat fameuze woord ‘democratie’. Lees het korte voorwoord van Ignacio Ramonet voor de editie van deze maand van ‘Le Monde diplomatique’ en je weet hoe en waarom.
Het affaire van de cartoons heeft blijkbaar aanstekelijk gewerkt of heeft hoedanook de aandacht en de gevoeligheid verscherpt voor het fenomeen van censuur. Overal duiken eisen op voor verbod en censuur. Met of zonder argumenten. Een heel kwalijke zaak, als je het mij vraagt. Je kan niet alleen als het je goed uitkomt een voorstander zijn van de vrijheid van meningsuiting.
Neem nu het geval van de Turkse film “Dal van de wolven”: Edmund Stoiber in Duitsland wil hem uit de Duitse bioscoopzalen weren, zogezegd omdat hij rassenhaat predikt, anti-westers en anti-semitisch is. In feite is deze film volgens Alexandra Stähili niets anders dan een zoveelste James Bond-film, maar dan één waarin de rol van de goeden en slechten omgekeerd is. Het verschil is wellicht dat deze film uitgaat van een echt gebeurd feit. En dat hij aanstuurt op het herstel van een morele waarde: het eergevoel van mensen, die onrecht ondergingen.
Je kan het artikel ook in het Engels lezen.
De Vroege Middeleeuwen
In de volgende bijdragen gaat het hoofdzakelijk over wat zich tijdens de vroege middeleeuwen op politiek en sociaal vlak afspeelde, hier bij ons (met nadruk op de 8e tot 10e eeuw, de beginnende organisatie van de Germaanse staten), in Oost-Europa (de Slavische volkeren) en in het Oost-Romeinse keizerrijk. Tenslotte nog iets over het ontstaan van de Islam.
Overzicht:
1.De Germaanse rijken en de eerste pogingen tot organisatie.
De Merovinger Clodovech was eigenlijk hoofdman van één Frankische stam, de Saliërs, die zich in de loop van de 5e eeuw in wat nu België is had gevestigd en van daar was doorgetrokken naar het Noorden van Gallië. Hij slaagt er in zijn
We hebben allemaal iets opgestoken van de verdwijning van de dinosaurussen zo’n zeventig miljoen jaar geleden, waarschijnlijk als gevolg van een botsing van een meteoor met de aarde. Deze ramp is maar klein bier in vergelijking met wat gebeurde 250 miljoen jaar geleden tijdens het Perm: wat het leven op aarde dan bijna uitroeide, daar is nog altijd het raden naar. Daarom eindigt het boek van Douglas H. Erwin terecht met een vraagteken.
Begin zesde eeuw leek het Westen definitief verdeeld te zijn tussen de Angelsaksen (zoals de Noormannen later dat conglomeraat van Germaanse stammen noemde dat Brittanië was binnengevallen en door hen in 1066 zal worden veroverd), de Franken, de Boergondiërs, de Visigoten, de Vandalen en de Ostrogoten.
Maar buiten de Angelsaksen, die op hun eiland afgezonderd zaten, en de Franken zijn de andere Oost-Germaanse volkeren, die in het Westen rijken stichtten, op korte tijd uitgeschakeld. Gedeeltelijk is dit te wijten aan de politiek van de Franken en van de Oost-Romeinse keizers (vooral sinds Justinianus). Maar ongetwijfeld heeft ook hun eigen politiek van