Een nieuwe verlichting

Als je hier leest wat de Verlichting voor Groot-Brittannië en de rest van de wereld heeft betekend, dan weet je dat we in deze tijd een nieuwe verlichting nodig hebben. Dat wil zeggen: verstandige mensen, die inzicht hebben in de ware noden van hun tijd, en dat inzicht kunnen verbinden met praktische oplossingen.
Voor het milieuvraagstuk lijkt me dat de eerste en meest noodzakelijke vereiste, en het is daarom des te rampzalig en crimineel dat een aantal wetenschappers vandaag zich laten omkopen door grote bedrijven om de toekomst tegen te werken en alles op zijn beloop te laten, door bv. de klimaatverandering te ontkennen, of de verantwoordelijkheid van de mens te minimaliseren…



Tony Judt

Vanmorgen vernam ik dat Tony Judt is overleden. Hij was een historicus, die naam maakte in de VS. Laatst hoorde ik een lovende recensie van zijn laatste boek: “Het land is moe. Verhandeling over onze ontevredenheid”. Moet ik zeker lezen!



Goed nieuws uit Irak

Eén van de misdaden die Sadam Hoessein in Irak bedreef, was het droogleggen van de moerassen in het Zuiden. Daardoor beroofde hij een heel deel van de Arabische bevolking in dat gebied, de zo geheten Moerasarabieren, van hun broodwinning en bedreigde hij hun voortbestaan. De Moerasarabieren hadden de onvergeeflijke fout begaan een sjiitische opstand te steunen en moesten gestraft worden, “drooggelegd”. Want je kent het wel, het verhaal van de vis en het water.
Een Irakees uit de VS heeft er zijn levenswerk van gemaakt dit moerasgebied weer zoveel mogelijk te herstellen. Een bijna onmogelijke opdracht, gezien de vervuiling en de onveiligheid in het Irak van vandaag. Hoe hij dat toch aanpakt, lees je in dit artikel.



Oorlog: einde in zicht?

Volgens de auteur van dit artikel zijn er in de huidige wereld twee naties die nog geloven in iets wat de andere al lang hebben ingezien, nl. dat oorlog en militair vertoon niet meer tot een ‘overwinning’ kunnen leiden. Zelfs een miskleun als de oorlog in Afghanistan, waar de laatste tijd elke maand meer soldaten sneuvelen (om van de burgers maar te zwijgen), kan de Amerikanen (nog) niet tot inzicht brengen. Waar is de tijd, dat we dachten dat dit met Obama zou veranderen?
Als je heel concreet wil weten in welke omstandigheden en met welk materiaal de Amerikanen daar in Afghanistan vechten, lees dan het relaas van Ann Jones, die het ‘geluk’ had met hen mee te kunnen trekken…



Klassenstrijd in Thailand

Apitchatpong Weeresathakul, dat is de onmogelijke naam van de Thaise cineast, die de gouden palm won in Cannes dit jaar. Het interview met hem geeft een interessant beeld van de strijd die in de afgelopen weken gewoed heeft in Bangkok en in heel Thailand. Er is werkelijk niets nieuws onder de zon…



Ecologische ramp

Als niet-hernieuwbare energie is olie nog steeds de voornaamste bron voor onze energieverslindende moderne maatschappij. Helaas gaan we vlugger dan we denken in de problemen geraken: niet omdat er geen olie meer is, maar omdat de winning ervan te kostelijk en te riskant wordt.
Zoek je een bewijs ervoor: het is er al, in de golf van Mexico, waar zich de grootste milieuramp aller tijden aan het afspelen is.
Michael T. Klare wedt erop dat het de eerste is van een hele reeks. Dan is het inderdaad al vijf na twaalf, mensen!



De Neanderthaler in ons

DNA-onderzoek heeft uitgewezen dat de moderne mens uit Europa en Azië zo’n 1 tot 4 procent Neanderthaler-DNA in zich heeft: dat wil uiteindelijk zeggen dat de Neanderthaler onze heel verre voorouder moet zijn geweest. Heel ver: de Neanderthalers zijn zo’n 30.000 jaar geleden uitgestorven…
Maar de vondst, in Israël, van fossielen van Neanderthaler en Homo sapiens in dezelfde grotten had reeds het vermoeden gewekt dat de twee ‘soorten’ mens het toch met elkaar deden. Dat wordt nu blijkbaar door dit onderzoek bevestigd. En dus kan je de vraag stellen of het wel twee verschillende soorten mens waren.
Boeiende lectuur uit de wereld van de moderne wetenschap!

Natuurlijk komt met het ontcijferen van het genoom van de Neanderthalers ook de idee naar boven om een Neanderthaler te ‘clonen’. Nog ver toekomstmuziek, als je het mij vraagt. En bovendien roept dat ook heel wat ethische vragen op. Lees maar!



Olivier Roy over de Islam

De visie van Olivier Roy op de huidige problemen in Europa met de Islam en het fundamentalisme kunnen heel verhelderend werken op ons denken. Dus lezen maar, desnoods verschillende keren…



Eénheid of verscheidenheid

Streven alle godsdiensten in deze wereld, als het er op aankomt, inderdaad hetzelfde na? Stephen Prothero, een professor religie aan de universiteit van Boston, heeft daar serieuze twijfels over. Hij stelt dat alle godsdiensten van hetzelfde punt vertrekken, nl. vanuit de ervaring dat er iets mis is met ons, mensen, in deze wereld.
Maar de verschillende godsdiensten komen met heel verschillende ‘oplossingen’ aandraven. Wij, christenen of mensen uit een christelijke cultuur, zijn doordrongen van de idee dat we zondig zijn en door Christus van onze zonden worden bevrijd. Maar in vele andere godsdiensten is er van zonde geen sprake, zoals er ook geen sprake is van een god of goden…

Als wij ervan uitgaan dat alle godsdiensten ongeveer hetzelfde nastreven, maken we volgens de professor de wereld een groot stuk onveiliger, en hij haalt het bewijs aan van de Amerikanen, die in Irak binnenvielen en het zogezegd democratischer wilden maken, maar niet eens het onderscheid kennen tussen islam en christendom, tussen sjiieten en soennieten…



Rechts in Hongarije

Nu rechts een klinkende overwinning heeft behaald in Hongarije, staan we weer voor de vraag: wat moet er hier en daar gebeuren om te vermijden dat Oost-Europa weer achter een ander soort ‘ijzeren gordijn” verdwijnt? Er wordt door de geïnterviewde , de Hongaarse schrijver Peter Nadas, een nogal dringend beroep gedaan op ‘Europa’ om Hongarije weer op de been te helpen, maar wie zal hier in West-Europa daarop ingaan? Frankrijk en Duitsland, de landen die in de kijker komen, zitten zelf met torenhoge problemen opgescheept.
Ach, een boeiende maar ook vermoeiende tijd…



Geloven in of horen bij

In het licht van wat de laatste tijd de katholieke kerk overkomt, is de bespreking van Peter Stanford van een boek van Cole Moreton over het lot van de Anglikaanse kerk in Groot-Brittannië wel interessant. Het boek is de getuigenis van een man, die het de laatste veertig, vijftig jaar allemaal heeft meegemaakt. Het getuigt van de uiterste verwarring en complexiteit van de moderne wereld, waarin de vaste traditionele waarden hun impact verloren schijnen te hebben. Zijn wij hier bij ons gedoemd hetzelfde mee te maken?



Moet de paus terecht staan?

Een paar dagen geleden las ik het laatste nieuws over de schandalen in de katholieke kerk. Richard Dawkins overweegt om de paus voor het gerecht te slepen.
We hebben in de geschiedenis van de pausen veel meegemaakt, maar we hebben moeten wachten tot vandaag, voor het ondenkbare denkbaar werd. Een internationaal recht, dat geldt voor iedereen, de armen en de rijken, de machtelozen en de machtigen.
Het commentaar van Monbiot is eens te meer helder en ruim. Niet enkel de paus moet zich verantwoorden, ook al diegenen die op een schandalige manier aanslagen plegen op de natuur, om van de leiders van Israël maar te zwijgen in hun niets ontziende behandeling van de Palestijnen in Gaza.
We leven in een moeilijke maar boeiende tijd…