In tegenstelling tot wat hier over het India en zijn ‘godsdienstigheid’ wordt gedacht en gezegd, aldus Amartya Sen, heeft het rationele en wetenschappelijke liberale denken in dat land wel degelijk een traditie, langer dan die van het Westen. De Hindoegodsdienst is wat betreft het geloof in god en goden volgens hem heel sterk agnostisch van inslag.
Een merkwaardig en interessant overzicht van de recente geschiedenis van de Joden in de wereld: de voordelen van de diaspora. De bekende historicus Eric Hobsbawn heeft het over het fenomeen dat de Joden, na zich eeuwenlang in eigen gemeenschappen te hebben opgesloten, pas in de laatste twee eeuwen enorme bijdragen hebben geleverd aan de Westerse cultuur en wetenschap. Een pleidooi eigenlijk voor de integratie van de Joden in onze wereld, tegen de neiging van vooral de radikaleren om zich in een eigen wereld (en in Israël..) op te sluiten.
Een originele en m.i. juiste kijk op de bijdrage tot de geschiedenis van de mensheid van de Maya’s (nou ja) en van de Grieken. “Collapsing the Maya” is het laatste artikel van een hele reeks van Roger Sandall, een Australiër van Nieuw-Zeelandse afkomst. Als je deze bijdrage over Mayas en Grieken leest, komt de nostalgie weer boven naar de tijd dat het Grieks op de middelbare scholen werd gedoceerd. Niet het Grieks als taal uiteraard (daar hebben velen wellicht een broertje aan dood), maar als drager van cultuur en ideeën. Helaas, de tijd van de grote ideeën lijkt inderdaad voorbij!
Mythen en complottheoriën doen het blijkbaar altijd maar beter bij de mensen, naarmate de invloed van de gevestigde kerken en geloven verdwijnt. De opgang van het creationisme in de VS en het nog altijd durende succes van de “Protocollen van de wijzen van Sion” zijn daar maar enkele voorbeelden van. Die protocollen zijn honderd jaar geleden in het virulent antisemitische, tsaristische Rusland geschreven, later op overtuigende wijze als vervalsingen geduid, maar zijn blijkbaar niet dood te krijgen. Het is wel jammer dat het antisemitisme, dat in de loop van die honderd jaar (met Hitler als hoogtepunt) die protocollen als zijn bijbel aanvaardde, tot vandaag nog oorzaak is van veel miserie en verwarring en ongetwijfeld een voedingsbodem voor het “terrorisme”.
In een open democratie past een open debat over de wijze waarop we moeten reageren op het terrorisme van vandaag. En dat kan enkel gebeuren, wanneer we juist inschatten welke de bedoelingen zijn van Al-Quaeda en co. De auteur van dit artikel betoogt dat zij niet op de eerste plaats reageren op politieke standpunten en houdingen van het Westen (zoals veel linkse auteurs beweren), maar tegen de grondprincipes van onze (Westerse) maatschappij: de openheid, gelijkheid van mensen enz. Dat ze daarbij gebruik maken van de symbolen van de Westerse suprematie (de inval in Irak, het conflict tussen Israël en Palestina, enz.) is voor hen mooi meegenomen, maar heeft er in eerste instantie niets mee te maken.
Lowell Monke is een man uit Iowa (VS), die gedurende 17 jaar les gegeven heeft aan kinderen over en met computers. Zijn ervaring heeft hem enkele overtuigingen aan de hand gedaan, die indrukwekkend zijn. Zo zelfs, dat ik als ‘meester’ in een lagere school alle computers de deur uit zou gooien…
De opbouw van een nucleair wapenarsenaal tijdens en na de oorlog door de twee grootmachten van weleer blijft veel mensen beroeren. De wereld leeft sindsdien, tot vandaag de dag, op een kruitvat. Het getuigenis van Hans Bethe, één van de eerste wetenschappers van het nucleaire uur, is daarom zo interessant. Ik vrees dat het niet veel zal helpen, maar misschien zullen toch enkele mensen door zijn visie worden overtuigd en ter gelegener tijd uit hun kot komen!
Een lang en niet zo gemakkelijk artikel van de wereldberoemde linguist Noam Chomsky over de universaliteit van taal en mensenrechten. Vooral wanneer het gaat over de mensenrechten is het buitengewoon interessant; het eerste stuk, over de universaliteit van de taal, is voor mij althans wat te technisch…
Een interessant artikel over Richard Dawkins, dé vertolker bij uitstek van het hedendaagse neodarwinisme. Een vrij controversieel man, want totaal overtuigd van de onverenigbaarheid van godsdienst (geloof) en wetenschap (evolutieleer). Tussen haakjes: de platypus, waarover hij het heeft in zijn laatste boek “The Ancestor’s Tale”, is voor zover ik uit de beschrijving kan opmaken het vogelbekdier, een Australisch dier dat tegelijk zoogdier en vogel is. En het woordje “twee” dat de Amerikanen blijkbaar niet kennen betekent volgens mijn woordenboek “lief, mooi” maar dan in de zin van “een beetje gemaakt”.
De Franse filosoof André Glucksmann heeft het in dit interview over haat en vijandschap in deze tijden van terrorisme. Dit naar aanleiding van zijn nieuwste boek: “Le discours de la haine”. Terwijl vijandschap de andere steeds wil straffen, verachten of onderwerpen, heeft de haat steeds de dood als horizon. Een niet zo prettige gedachte, als je bedenkt dat we in een tijd leven waarin de haat blijkbaar een collectief fenomeen is geworden.
Frans de Waal is één van de bekendste “primatologen”, ofte kenners van de primaten. Zijn stelling in dit artikel is dat Darwin zich vergiste toen hij ons vertelde dat we van de apen afstammen. We zijn immers volgens de Waal apen. En het siert ons ook nog…
Het klinkt misschien een beetje hard, maar het is nu eenmaal de werkelijkheid: van onze utopieën over de strijd tegen de armoede in de wereld is nog geen enkele arme rijk geworden. Wij zijn er enkel beter van geworden: we zijn er immers van overtuigd dat “er iets aan wordt gedaan” en leiden rustig ons rijk leventje verder. Wat is er aan de hand? De arme mensen in het Zuiden leven niet van onze utopieën, maar van de bescheiden initiatieven, die hier en daar een gevecht winnen tegen ziektes en armoede. En zolang ze daar in het Zuiden niet zelf orde op zaken stellen, en hun politieke en sociale systemen niet een grondige opkuisbeurt geven zal het cijfer van hen, die onder de armoedegrens leven, niet naar beneden gaan. Dat beweert althans een zekere William Easterly, professor economie aan de Universiteit van New York.