Naar het schijnt is Robert Kagan samen met Francis Fukuyama en Samuel Huntington de man, naar wie je moet luisteren als het gaat over de politiek van de VS in de tijd na de koude oorlog. Dat doen we dan maar, met uiteraard de nodige afstandelijkheid. Want het gaat hier inderdaad om een ‘havik’, wiens ideeën over de suprematie van de VS bij sommigen onder ons tenminste niet erg in de smaak zullen vallen.
h3. C.V Het paradigma van de Moderne Tijd, georiënteerd op rede en vooruitgang
h5. C.V.6 Revoluties in Staat en Samenleving
En het Christendom?
Volgens recente analyses heeft de Franse revolutie niet zozeer op sociaal-economisch vlak, maar op politiek-sociocultureel vlak een omwenteling betekend. Daarom zijn juist de religie en de kerk er op bijzondere wijze door getroffen geweest. Meer dan de adel is de kerk het slachtoffer ervan geweest: zij verloor niet enkel haar wereldlijke macht, maar bovendien heel haar grondbezit en een groot deel van haar clerus. De grote gallicaanse traditie van een relatief zelfstandige Franse kerk werd erdoor kapot gemaakt. Ze werd opgevolgd door een steeds meer uitgesproken antirevolutionaire, rooms-paapse oriëntering met een episcopaat en priestervolk, dat zijn enige toevlucht zag in Rome
Morgen, op 11 juli, is het tien jaar geleden dat de massamoord van Srebrenica plaats had. In Nederland zullen ze dit wel geweten hebben. Maar in Servië dringt het maar heel langzaam door dat hun regering tot zulke onnoemelijke moordpartijen in staat was. Een video van een executie in Srebrenica is daar als een bom ingeslagen. Wie nog altijd denkt dat alleen de Duitsers onder Hitler tot zulke gruwelijkheden in staat waren, wordt hierbij uitgenodigd zijn mening even bij te stellen.
h3. C.V Het paradigma van de Moderne Tijd, georiënteerd op rede en vooruitgang
h5. C.V.6 De revoluties in Staat en Samenleving (vervolg)
Totale breuk met het verleden
Van in het begin heeft men de Franse revolutie verschillend beoordeeld. Voor de optimistische revolutionair Antoine de Condorcet, die nota bene in de gevangenis van de revolutie zou sterven, was die revolutie het toppunt van de vooruitgang. Voor de traditionalist Joseph de Maistre echter was ze een straf van God voor de goddeloosheid van de Fransen.
Ook al is men er nog niet helemaal uit, vandaag de dag is het oordeel erover meer genuanceerd. Het gaat niet op ze helemaal te verwerpen omwille van de excessen van de Sansculotten, ook niet ze op te hemelen als de consequente verwerkelijking van de idealen van Verlichting en democratie. Het is waar, de guillotine heeft onder Robespierre in tien maanden rond de 16000 slachtoffers gemaakt en kan als voorbeeld dienen voor de voor iedereen gelijke en technisch perfecte manier waarop in deze moderne tijd de doodstraf wordt voltrokken. De Franse revolutie heeft ook het aanschijn gegeven aan de totale oorlog, met zijn
De kans is zeer groot dat het conservatieve blok in Duitsland met de najaarsverkiezingen een absolute meerderheid behaalt. Vraag is natuurlijk: wat gaan ze ermee doen? Geen idee, zegt de auteur. Maar de geschiedenis van de conservatieven in Duitsland laat niet veel goeds voorspellen. En de kandidate voor het kanseliersschap, Angela Merkel, laat niet in haar kaarten kijken (als ze er al heeft). Afwachten dus maar… De Engelse versie van het artikel vind je hier.
h3. C.V Het paradigma van de Moderne Tijd, georiënteerd op rede en vooruitgang
h5. C.V.6 De revoluties in Staat en Samenleving (vervolg)
Toch is de positie van de religie in Frankrijk en in Noord-Amerika totaal verschillend.
Deze week protesteerden natuurliefhebbers in Frankrijk luid, toen bleek dat een boer in de Alpen een wolf had neergeschoten. Hij beweerde dat het beest zijn kudde bedreigde. De wolf staat in het Zuiden van Frankrijk en in het Yellowstone National Park in de VS meer en meer symbool voor de bescherming van een stuk wilde natuur tegen de ingrepen van de mens. Heel veel mensen worden nog steeds hysterisch als de wolf ter sprake komt (denk maar aan de heisa een paar jaar geleden toen het in het Waasland een vermeende wolf ronddoolde), anderen daarentegen worden idyllisch. Zelf ben ik bij de tweede soort; maar ja, ik heb geen schapen te verdedigen.
h3. C.V Het paradigma van de Moderne Tijd, georiënteerd op rede en vooruitgang
h5. C.V.6 De revoluties in Staat en Samenleving
De revolutie in wetenschap en filosofie, in cultuur en theologie is niet te scheiden van de revolutie op het vlak van de politiek, de staat en de samenleving. Absolute monarchen zoals Frederik II van Pruisen of Jozef II van Oostenrijk hebben geprobeerd de Verlichting in dienst te stellen van hun absolute macht. Maar in feite kon de Verlichting niet anders dan zich tegen de absolute monarchie keren. Uit de cultuurrevolutie van de Verlichting volgde de politieke revolutie.
De Franse revolutie is hét voorbeeld bij uitstek. Onmiddellijke oorzaak ervan was de economische en sociale crisis van de jaren 1770: vergrote levensduurte, hongersnoden, werkloosheid en armoede. Katalysator was de bijeenroeping van de (sinds 1615 niet meer bijeengeroepen) Staten-Generaal op 1 mei 1789.
Wat betekende die revolutie voor het christendom? Ook al had tijdens het Ancien Régime de haat en vijandschap zich ook tegen de kerk en de clerus opgestapeld, toch was de revolutie niet op de eerste plaats tegen de kerk gericht. Slechts een kleine minderheid, de hogere geestelijkheid, had zich met het establishment verbonden, de grote hoop lagere geestelijken verklaarden zich solidair met de derde stand. Een van de belangrijkste publicaties uit die tijd kwam trouwens van een
De media kijken de laatste jaren wel opvallend de andere kant op: het Midden-Oosten en Irak zijn niet weg te branden uit het nieuws. Dat wil niet zeggen dat er in Latijns Amerika niets gebeurt, integendeel. Daarom wil ik uw aandacht vestigen op een artikel van Marc Van Glabbeek, vrt-journalist in de recentste editie van Uitpers.
h3. C.V Het paradigma van de Moderne Tijd, georiënteerd op rede en vooruitgang
h5. C.V.5 Theologie in moderne zin: Friedrich Schleiermacher (slot)
De sleutelbetekenis van Jezus als de Christus
Wat is dan wel het wezen van het christendom? Hier komt het:
h3. C.V Het paradigma van de Moderne Tijd, georiënteerd op rede en vooruitgang
h5. C.V.5 Theologie in moderne zin: Friedrich Schleiermacher (vervolg)
Opwerpingen tegen de opvattingen van Schleiermacher (3)
“Het christelijk geloof”
Het is een moeilijk maar heel systematisch aangepakt werk, dat uitgaat van de grondidee van
Uit een van de meest gezaghebbende kranten in de VS dit stukje, dat grote vraagtekens stelt bij de laatste speech van Bush over Irak.