andrebogaert.be

De laatste jaren kennen de nieuwe atheïsten, waaronder als meest bekende Richard Dawkins en Daniel Dennett, een groot succes met hun boeken en hun verwerping van het geloof. Het geloof is een betovering, die we moeten breken. De religie is gebaseerd op een geloof in een God, die heel waarschijnlijk niet bestaat. Theodore Dalrymple, schuilnaam voor een dokter en bekende auteur van artikels in de blogosfeer, heeft, nota bene als ongelovige, zo zijn bedenkingen bij hun pogingen om de zin van het leven te doorgronden met het verstand, de rationaliteit, alleen. Volgens hem is het verwerpen van het geloof of misschien beter van elke metafysiek zowat hetzelfde als het verwerpen van onze hele westerse cultuur.

We zijn allemaal vreemdelingen geweest: lang geleden hebben onze voorouders hun boeltje opgepakt en andere (betere) oorden opgezocht. Dikwijls tot ongenoegen en spijt van de vroegere bezitters van het land, soms ter verrijking van de plaatselijke cultuur. De jaren en eeuwen, die dat langzame proces heeft doorgemaakt, zijn door de geschiedenis vervlakt en weg gegomd. Maar ik kan me voorstellen dat het voor de mensen, die het meemaakten, meestal hard en meedogenloos is geweest.
In de laatste tientallen jaren maken we weer zo’n proces, op kleinere schaal weliswaar, mee: de ‘volksverhuizing’ van een ‘kleine’ groep meestal islamitische gelukzoekers. Onze nog niet lang verworven rijkdom heeft ons, de ingezetenen, echter extra gevoelig gemaakt voor de bedreiging van de ‘vreemden’. We staan voor een enorme uitdaging, en we komen er zo moeilijk toe om er mee om te gaan. Lees maar even wat Gie Goris, de hoofdredacteur van Mo*, daarover zegt.

Weer een beetje nieuws uit de prehistorie: vondsten van ‘homo erectus’ in Dmanisi (Georgië), fossielen van liefst maar 1,8 miljoen jaar oud. Ze zouden stammen van de eerst golf ‘homo erectus’ die Afrika zou hebben verlaten in die verre oertijden. Belangrijk omdat de vondsten wijzen op een soort mensen, dat nog dichter bij de australopithecus staat dan de elders gevonden ‘homo erectus’…

Tientallen jaren geleden, toen ik nog in het onderwijs stond, heb ik het van mijn oudere collega’s dikwijls gehoord: de kennis van de jongeren gaat zienderogen achteruit, ze kunnen geen zin meer correct schrijven, ze kennen hun geschiedenis en klassieke auteurs niet meer enz. enz. De laatste jaren hoor ik van mijn vrienden, die nu nog in het onderwijs staan, die klachten niet meer: misschien was het vooral een kwestie van generatiewissel. Daarom treft me het artikel van Mark Morford over de situatie van de Amerikaanse jeugd in de openbare scholen des te meer: het onderwijs in de VS is er blijkbaar veel erger aan toe dan ik al dacht. En het voorspelt niet veel goeds voor de toekomst van deze natie met haar president en zijn omgeving, die inderdaad nog niet veel blijk hebben gegeven van inzicht en schoolse wijsheid.

Stilaan komt er een consensus tussen de klimaatwetenschappers over de dreigende opwarming van de aarde en de oorzaken daarvan: in april heeft het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change, een groep van experten) dat in een rapport nog eens bevestigd. Zelfs het zwart schaap van de klimatologen, Bjorn Lomborg, begint die opwarming au sérieux te nemen, getuige zijn laatste boek: “Cool It: The Skeptical Environmentalist’s Guide to Global Warming”. Maar hij blijft bij zijn twijfels over de strategie van het verminderen van uitstoot van koolstof als oplossing, en wel om economische redenen. De auteur van dit artikel heeft daar zo zijn bedenkingen bij. Als je het mij vraagt terecht.

Wie regelmatig deze weblog leest, weet dat ik sterk geïnteresseerd ben in de rol die religie in het verleden heeft gespeeld en nu nog speelt in de politiek. Vooral dan de religie onder de gedaante van het fundamentalisme dat in het christendom in de VS en evident ook in de Islamwereld vandaag de dag voor spanningen, oorlog en onrust zorgt (al moet ik toegeven dat meer aardse belangen wellicht van doorslaggevend belang zijn). Interessant is daarom het artikel van een zekere Mark Lilla over de rol die de religie vandaag de dag speelt in de politiek van de VS. En waarom het juist de Verenigde Staten zijn die blijkbaar zo weinig begrijpen van de religieuze aspiraties van andere volkeren, met name van de islam. Zou het dan toch waar zijn dat, ondanks de Atlantische verbondenheid het water tussen de VS en Europa (om van de rest maar te zwijgen) toch heel diep is?

Een drietal dagen vroege herfstvakantie doorgebracht in Ucimont (nabij Bouillon) bij Marcel en Chris. Wie een paar dagen wil genieten van een mooie, rustige en gastvrije omgeving, kan ik een verblijf in de tot gastenverblijf omgebouwde hoeve aanbevelen! Adres: Marcel en Chris Poppe, route de la belle vue 38, B6833 Ucimont. Tel.: +32.(0)61 467813. Op een boogscheut van het welbekende ‘Tombeau du géant’ (graf van de reus) te Botassart. Doe hun maar mijn groeten!

‘Head and Heart: American christianities’ van Garry Wills lijkt me een heel interessant boek te zijn. Het schetst de geschiedenis van de wording van de VS, en de rol die zowel de verlichting als het evangelisme daarin heeft gespeeld. De overgrote meerderheid van de stichters van de Amerikaanse natie waren ‘deisten’.
Deisten zijn mensen die van oordeel zijn dat het probleem van het bestaan van God enkel met het verstand kan worden achterhaald, en dat God niet tussenkomt in de wereld; het deisme is een maaksel van de verlichting in de zeventiende en achttiende eeuw, en werd/wordt heftig bestreden door de christelijke kerken, die steunen op de openbaring van God in de bijbel.
Dank zij die ‘deisten’ staat de scheiding van kerk en staat in de VS ingeschreven in de grondwet. Volgens Wills heeft die scheiding van kerk en staat in de VS er juist voor gezorgd dat de VS vandaag de dag de natie is waar de godsdienstigheid het hoogst scoort.
Sinds 2000 echter wordt die scheiding aangevochten door Bush en co., een evolutie die hoogst alarmerend is. Nog volgens Wills is die politiek van Bush het werk van Karl Rove (onlangs opgestapt als raadgever van Bush), die er in slaagde door het uitspelen van de afwijzing van abortus door katholieken en evangelische christenen hun politieke tegenstellingen te overbruggen en hen voor de republikeinse partij te winnen. Laten we hopen met Wills, dat het slechts een tijdelijk fenomeen is.

Zopas vernam ik dat Doris Lessing de nobelprijs Literatuur kreeg. Als ik mag voortgaan op het éne boek van haar, dat ik indertijd las (‘Onder mijn huid’ = Under my skin, zie juli 2007), dan vind ik dat helemaal terecht! Tijd om eens haar andere werken te bekijken.

Zopas verscheen de Engelse vertaling van een Duits boek uit 1919: het boek van Hermann Abert over Mozart. Volgens de recensent is het een schitterende beschrijving van het leven en de muziek van Mozart, een correctie van de negentiende-eeuwse visie op de grote componist. Omdat sinds 1919 heel wat ontdekt is over Mozart, heeft een hedendaags kenner Cliff Eisen het boek geactualiseerd door noten en bemerkingen. Als ik de recensent moet geloven, moet elk muziekliefhebber dit boek in zijn bibliotheek of liever nog op zijn nachtkastje liggen hebben!

Blijkbaar is het in deze eenentwintigste eeuw nog mogelijk mensen te gijzelen in een totalitair regime: Myanmar is er het sterkste voorbeeld van. Maar er is sinds de komst van internet wel iets aan het veranderen: iedereen kan nu laten weten dat hij of zij niet akkoord gaat met dergelijke gang van zaken… Dus vlug naar http://www.paxchristi.be:80/website/wordpress/?p=1195 waar je twee petities kan ondertekenen.

Naomi Klein, de icoon van de andersglobalisten, heeft een nieuw boek geschreven: “The Shock Doctrine. The rise of disaster capitalism”. Een indrukwekkend panorama van de talrijke ingrepen van het kapitaal in de recente geschiedenis van de wereld. Soms te sterk simplifiërend, soms overtuigend, althans dat schrijft de befaamde econoom Joseph Stiglitz.